Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oznaczającymipewne„pojęciaformalne”:stałeformy,przysługu-
jącewszystkimwartościomokreślonychzmiennych.Powiedzenie
zatem„Istniejątylkorzeczy”albo„Istniejątylkofakty”jestpowie-
dzeniem„Istniejątylkox-y”,ato,rzeczjasna,niejestżadnasen-
sownatezaontologiczna4.
Wspomnianatuaporianiejestspecyficznadlaontologiifaktów.
Wolniewiczpokazuje,żetrudnościzesformułowaniemswoichtez
mająrównieżzwolennicyinnychsposobówinwentaryzacjiświata:
reistaoperującyterminem„rzecz”,Fregeposługującysięnagruncie
swegosystemupredykatem„śjestfunkcją”czyRussellmówiący
o„typachlogicznych”.Wszyscyoniużywająbardzospecyficznych
pojęćformalnychwsposóbwłaściwydlapojęćzwykłych,takich
jak„stół”czy„kamień”.Cowięcej,takżeświadomośćwskazanejtu
aporiijestobecnanietylkowmyśliWittgensteina.Frege,Russell
czyKotarbińskizdawalisobiesprawęzproblemówwiążącychsię
zpróbąprecyzyjnegowyrażeniaichidei.Problemwskazanywtezie
6.54niejestzatemlokalnymproblememwystępującymwontologii
Traktatu,leczglobalnymproblemem,obecnymwróżnychtypach
metafizyki.Wypływaonzsamejnaturydociekańfilozoficznych
isprawia,żerezultatówowychdociekańniedasięująćwsposób
właściwydlamyślenianaukowego.
DlategointencjąTraktatuniejestformułowanietwierdzeńteoretycznych,
lecznaprowadzanieczytelnikanafilozoficzneintuicje;awśródnichtakże
natę,żegdziejestjakaśteoria,tamniemafilozofii,iodwrotnie(s.58-59).
WtymujęciucelemWittgensteinaniejestlikwidacjafilozofii,lecz
uwidocznieniejejwłaściwejnatury.
6.Korzenie
6.KORZENIE.Zarównonajstarsze:logiczno-lingwistyczne,jak
inajnowsze:terapeutyczneietyczneodczytaniaTraktatukładą
nacisknazerwanieprzezWittgensteinaztradycjąfilozoficzną.
Zupełnieinaczejwidzątozwolennicyodczytaniametafizycznego.
WskazująoninaliczneanalogiemiędzymyśląWittgensteinaaróż-
nymisystemamifilozoficznymi.Podobnąperspektywęprzyjmuje
Wolniewicz:„korzeniefilozofiiWittgensteinarozchodząsiędaleko
4Dodajmy,żejeżeliWittgensteinmaturację,todotyczytorównieżwyrażenia
„pojęcieformalne”.
23
