Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oddzielićodetapuczwartego.Składająsięnaniegoróżnesta-
nowiska(np.Ostrow2001),którepróbująuporaćsięzlicznymi
powstałyminagruncieinterpretacjiterapeutycznejtrudnościami,
odwołującsiędoetycznegowymiaruTraktatu.Wliściedowydawcy
Traktatu,LudwigavonFickera,Wittgensteinpisał:
[ś]książkatamasensetyczny.Chciałemswegoczasudaćwprzedmowie
zdanie,któregoterazfaktycznietamniema,alektóretupiszę,bomoże
będziedlaPanakluczem.Otóżchciałemnapisać,żemojapracaskłada
sięzdwuczęści:ztego,cowniejnapisałem,orazzwszystkiego,czego
nienapisałem.Iwłaśnietadrugaczęśćjestważna.Treśćetycznąmoja
książkawyznaczaniejakoodwewnątrz;ijestemprzekonany,żeTYLKO
takdasięjąwyznaczyćściśle.Krótkomówiąc,sądzę,żewszystko,co
wieludziśklepie,zawarłemwswejksiążce,milcząc(Wittgenstein;cytat
za:Wolniewicz1997,s.VIII).
Słowatepozwalająprzypuszczać,żetezy7nienależytrakto-
waćjakokonkluzjiprzeprowadzonegowTraktacieteoretycznego
wywodu,leczjakopewiennakazmoralny.
Wskazanewyżejperspektywyniesą,rzeczjasna,jedynymispo-
sobamiodczytywaniawczesnejfilozofiiWittgensteina.Uwzględ-
nionownichnajważniejszeinterpretacje,którepojawiłysię
wszerokorozumianejfilozofiianalitycznej,pominiętonatomiast
odczytaniakontynentalne.Należyteżzaznaczyć,żezaproponowany
przezBiletzkipodziałnapięćstandardowychsposobówinterpre-
towaniaTraktatusamstandardowyniejest.Zwykledotegopro-
blemupodchodzisięwmniejdrobnoziarnistysposób,wyróżniając
dwaodczytaniaTraktatu:metafizyczne(zawierającetrzypierwsze
zewskazanychwyżejstanowisk)iterapeutyczne(zawierającedwa
pozostałe).
3.Wyrafinowanametafizyka
3.WYRAFINOWANAmETAFIZYKA.WRzeczachifaktachznajdujemy
jednąznajciekawszychmetafizycznychinterpretacjiTraktatu.
RóżnisięonajednakodwskazanychprzezBiletzkistanowisk
zfazydrugiejtym,żeobokwyrafinowanejmetafizykiznajdujemy
wniejodpowiedźnaproblemmilczenia.I-coszczególnieważne
-odpowiedźtaniesprowadzasiędopodziałunapokazać/powie-
dzieć.Wolniewicznietwierdzi,żeWittgenstein,mówiącoświecie,
językuimyśli,pokazujetymsamymgranicesensownegomówienia.
12
