Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„[ś]«Zdarzenie»,podobniejak«kompleks»(owoniemieckieSosein),jest
wnaszychoczachhipostazązdania.Roimysobieegzystencjętakich«obiek-
tów»,jak«wyzdrowienieJana»lub«miotła»,ponieważprawdziwesązda-
nia:«Janwyzdrowiał»i«szczotkajestwbitanakij».Takrozumianenazwy
faktówsąonomatoidami,nazwamipozornymi”(s.110).
WedługRussellamiotłatokonstruktlogicznyzdanychzmysło-
wych,wedługKotarbińskiegotoobiektfizyczny,natomiastwedług
Wittgensteinatokompleks,czyliokreślonyfakt.Stwierdzenietakie
rodzijednakpewnązasadniczątrudność.Mówiącomiotle,żejest
faktem,używamysłowa„fakt”,jakgdybybyłoononazwąpewnego
obiektu.Tymczasemnagruncieontologiifaktów„niematakich
rzeczy,jakfakty”(Wittgenstein;cytatza:Wolniewicz,s.100).Trud-
nośćtawskazujenatkwiącąwontologiiTraktatugłębokąaporię.
5.Aporia
5.ApORIA.Jednymznajwiększychwyzwańdlaczytelników
Traktatujesttezaprzedostatnia:
6.54Tezymojewnosząjasnośćprzezto,żektomnierozumie,rozpoznaje
wkońcujakoniedorzeczne;gdyprzeznie-ponich-wyjdzieponadnie.
(Musiniejakoodrzucićdrabinę,uprzednioponiejsięwspiąwszy.)
Musitetezyprzezwyciężyć,wtedyświatprzedstawimusięwłaściwie.
PomijanawpierwszychinterpretacjachwczesnejfilozofiiWittgen-
steina,zczasemwysunęłasięnapierwszyplan.Obecniewłaściwie
każdeodczytanieTraktatumusisięzmierzyćzewskazanymwtej
tezieproblememsamozwrotności.DiamondiConantuznali,że
jedynymkonsekwentnymrozwiązaniemtegoproblemujestprzy-
jęcie,wspomnianejwyżej,terapeutycznejinterpretacjiTraktatu.
CelemWittgensteinaniejestudzielenietakiejbądźinnejodpowie-
dzinaklasycznefilozoficznezagadnienia,leczuświadomienienam
zasadniczejproblematycznościprzedsięwzięcia,którenazywamy
„filozofią”.„Doodpowiedzi,którejniemożnawyrazić,niemożnateż
wyrazićpytania.Wielkazagadkanieistnieje”(teza6.5).
Wolniewiczwidzitoinaczej.CelemTraktatuniejestwyleczenie
czytelnikazespecyficznejchorobyzwanej„filozofią”,leczwskazanie
pewnychwewnętrznychograniczeń,wpisanychwtenrodzajinte-
lektualnejaktywności.Wielkazagadkaistnieje,tylkoodpowiedź
naniąjestbardziejproblematyczna,niżmogłobysięwydawaćna
pierwszyrzutoka.Teza6.54mazatemcharaktermerytoryczny,
21
