Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wybraneproblemystatusupoznawczegotekstówpisanych–wprowadzenie
11
robotnicyrolnilubchłopimieszkającynaDolnymŚląskuczywBeskidach),po
to,byprzeprowadzićznimiwywiady.
Pojawiasiętuwątpliwośćzwiązanazestatusempoznawczymposiada-
nychdanych.Przeprowadzającwywiadybędziemywstaniedotrzećdośrodo-
wisk,którewłasnegopiśmiennictwaniewytwarzają.Nakonkurspamiętnikarski
odpowiedząbadaczowizwłaszczaczłonkowieelitintelektualnych.Wprzy-
padkuśrodowiskosóbbezdomnychdotrzemyzwywiadamiprzedewszystkim
domieszkającychwplacówkachpomocowych,abardzotrudnojestdotrzećdo
tzw.bezdomnychpozaschroniskowych.Sposóbzbieraniamateriałubadawczego
zatemniejestobojętnynietylkodlastatystycznejoraztypologicznejreprezen-
tatywności(Kurcz1995:93),aleteżdlamożliwościprzedstawieniazniuanso-
wanego,aprzeztobardziejprawdziwego,obrazubadanegośrodowiska.Jestto
ważnewtedy,kiedymyślimyobadanychjakooczłonkachustrukturyzowanej
społeczności,wktórejutrzymywanewróżnychwarstwachstrukturykulturowe
mogąbyćzróżnicowaneiniekoherentnezesobą.Matobezpośrednizwiązek
zprezentowanymiróżnicamiwobrazieświataikulturyorazzkwestiątożsamo-
ści,któretojesteśmywstaniezrekonstruowaćnapodstawietego,anieinnego
materiałubadawczego.
Zapisaspisanytekstwywiadu
Różnicamiędzystatusempoznawczymtekstówpisanychiwywiadówpoja-
wiasię,gdyrozpatrujemywpływbadaczanakształtmateriałubadawczegoitre-
ściwnimzawarte.Należyzałożyć,żeówwpływpowinienbyćmożliwiejak
najmniejszy,abyniemodyfikowaćstrukturjęzykowychzawartychwndanych”
jakościowych.Wywiadjestnsterowany”nietylkoprzezzadawanieróżnych
pytań(m.in.otwierających,korygujących),aleteżprzezsamąobecnośćbada-
czauruchamiającegozestawywyobrażeńrespondentanatematjegowłasnej
roliwsytuacjiwywiadu,rolibadaczaczywogólesensubadańspołecznych
wcodziennymżyciu.Tezestawymodyfikująprzekazywanetreści.Badacznaj-
częściejjestreprezentanteminnegosystemujęzykowegoniżbadany.Jeśliosoba
udzielającawywiaduniebędziemiałaczasulub,cogorsza,ochoty,abyprzemy-
ślećpojawiającesiętematy,siłąrzeczybędzieodpowiadałaadhoc,alejednak
wsposóbdlasiebiebezpieczny.Możesięrównieżzdarzyć,żerespondentnie
zrozumiepytanialubzrozumiejeinaczejniżzakładabadacz.Niemajednak
obowiązkutłumaczyćsensupytań,ichliczbyikolejności,bowtedynsterujesię”
odpowiedziąbadanego,tymbardziejzwiększającwpływipogłębiającasyme-
trycznąrelację.Pojawiasięzatempytanieoukrytyczynawetnieuświadomiony
celbadań:czyposzukujemyodpowiedzinapytanie,jakrespondentdajesobie
radęwsytuacjiwywiadu,czychcemyotrzymaćinformacjenatemattego,jak
