Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wybraneproblemystatusupoznawczegotekstówpisanych–wprowadzenie
13
niapostawionegoprzezbadaczaproblemu,którymmożebyćuzyskanietzw.peł-
nejnarracji,pełnegoobrazużycia.Pełnyobrazżyciawydajesięnierealizowalną
utopią7,choćdotyczyczegoś,co,jaksięwydaje,jestbardzonamacalnewżyciu
codziennym-prawdy8:
Wszystko,cowtymmoimpamiętnikupowiedziałam,jestrzetelną,amimotoniepełną
prawdą.Poprostudlatego,żeabyprawdabyłapełniejsza,należałobynapisaćwspomnienia
kobiety,matki,człowiekaborykającegosięzwłasnymisłabościami,możewyspowiadaćsię
przedspołecznąrodzinąś(Solarzowa1985:5)
Ewentualneobszaryprzemilczeńsąjednakważnymzadaniembadawczym
(por.Rokuszewska-Pawełek2002:55,56).Jeślibadanyoczymśniepowiedział,
toznaczy,żemiałokreślonepowody,bytakzrobić,np.nieumiepołączyćokre-
ślonychelementówbiografii,nieznaichsensu,boisięlubwstydzi,nieufasłu-
chaczowi,amożenajzwyczajniejwświecieniepamięta.Zewzględówetycznych
należymiećważneintencjepraktyczne(np.diagnostycznewsferzepomocyspo-
łecznej),abyzdecydowanieisystematyczniepogłębiaćpytaniamioweobszary
przemilczeń,niewytwarzającjednakwosobiebadanejpoczucianbyciawykorzy-
stywanym”czynbyciaodartymztajemnicy”(Flick2010:144).Unikaniuryzyka
pojawieniasięstatusowejasymetrycznościsformułowańjęzykowych(Bourdieu,
Wacquant2001:137)pomagaprzeniesienieakcentuzosobybadaczanasam
dynamicznyobszarinterakcji,wktórymstandardowyinieelastycznysposób
prowadzeniarozmowy(mającywdomyślezapewnićrespondentomidentyczne
warunkibadania)jestzastępowanym.in.dążeniemdouzyskaniarównowagimię-
dzyliczbąsygnałówpozytywnychinegatywnychwysyłanychprzezrespondenta
(Grzeszkiewicz-Radulska2009:141,143).Wartoporuszaćkwestięistnieniairoli
przemilczeńorazodnaleźćjewmaterialeautobiograficznyminnychprzedstawi-
cielitegosamegośrodowiska(por.Schütze1990:325-328).
Przyzapisiebadaczspotykasięztymiproblemamizmniejszymnasileniem,
koncentrującuwagęnainnychndanych”inzmiennych”,zakładając,żeotrzymuje
autorskątreśćnajlepszązmożliwych.Musijąbadaćtaką,jakajest,anawetgdyby
chciałjąniejakonulepszyć”,tojesttoraczejniemożliwe,chybażeuznamyproble-
matycznąmożliwośćstosowaniainterpretacyjnychndopowiedzeń”(otymszerzej
wdalszejczęścitekstu).Najcenniejszesąoczywiścieteteksty,napowstaniektórych
7F.Znanieckinapodstawiewłasnychdoświadczeńwskazuje,żenaprawdęwartościowadla
poznaniasocjologicznegoautobiografiapisanapowinnamiećokoło100tys.słów(2008:222).Wło-
dzimierzDuch,odnoszącsiędobadańD.Lenat,podkreśla,żesześćtysięcynpodstawowychpojęć
koniecznychdoopisurzeczywistościjestsilniepowiązanychzbezpośrednimdoświadczeniemby-
ciawświecie,pozostałepojęciasąznichkonstruowane”(Duch2011:460).
8Ustalanie,cojestprawdą,acofałszem,cojestświadomymwypaczeniem,acointerpretacją
nroboczą”lubliterackimprzekształceniem,jestniezwykleistotnenp.wkrytycewewnętrznejźródeł
historycznych(Sielezin2010:76-88).
