Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
RzeźbanowożytnawkręguJasnejGóryipolskiejprowincjizakonupaulinów
naobrazMariizDzieciątkiem(po1645-1650)97,czyutalentowanystolarz,bratDamian(imię
świeckieWojciech)KrzczonowskizWielunia(profesja1695,zm.naJasnejGórzew1715r.)–
niestetydotądnieudałosięzidentyfikowaćżadnegojegodzieła98.W1701r.dozakonuwstąpił
teżznanyzłotnikwileński,bratMakary(Jan)SzyftowskivelSzypkowski(ur.1671-zm.1740),
autorszeregucennychutensyliówliturgicznych,atakżeozdóbołtarzaisamegowizerunku
Marii,kierowniksporegowarsztatu,zktóregowXVIIIw.wyszłonawetkilkuświeckichczelad-
ników99.Wspisiezakonnikówjasnogórskichz1702r.,jedynymzinteresującegonasokresu,
wymienionowklasztorzeażdziesięciubracilaikówróżnychspecjalności:m.in.wspomnianych
DamianaKrzczonowskiegoizłotnikaMakaregoSzyftowskiego,zegarmistrzaRoberta,kowala
Pachoniusaoraztypografa/drukarzaKornela100.
Przedstawionewiadomościobejmująjedyniegrupęnajważniejszychartystówirzemieśl-
ników,pominiętonatomiastnatymetapiebadańanonimowychnajczęściejprzedstawicielicie-
sielstwaistolarstwaorazznacznieliczniejszączeladźwarsztatowąiniewykwalifikowanychpra-
cownikówsezonowych.
ArtyściirzemieślnicyczynniwCzęstochówcewXVIIw.
ObrazśrodowiskaartystycznegoJasnejGórywXVIIw.niemożebyćpełnybezprzed-
stawieniadośćlicznejgrupyartystówirzemieślnikówświeckichróżnychspecjalności,osiadłych
ipracującychwsąsiadującejzklasztoremwsiCzęstochówce.Pozaarchiwaliamizakonnymi
zJasnejGóryjedynymźródłemdokumentującymichżyciesąksięgimetrykalneparafiiśw.Zyg-
muntawCzęstochowie.Uzupełnienietychrelacjiprzynosząniepełneaktabractwreligijnych
wklasztorzejasnogórskim.Zewzględunadokonanączęściowopublikacjęźródeł101przedsta-
wionetuzostanąjedynienajnowszeustaleniadotyczącenajważniejszychtwórcówlubrzemieśl-
nikówtrudniącychsięprodukcjąartystycznąwCzęstochówcewomawianymokresie.Należy
przytymzaznaczyć,iżwdotychczasowychbadaniachwiększośćzwymienianychniżejarty-
stówirzemieślnikówkojarzonobłędniejakozamieszkałychwCzęstochowie.Tymczasem
wszystkichobywatelimiastakrólewskiegowXVIIw.określanowmetrykachczęstochowskich
wjednolitysposóbjakopochodzącychflexcivitate”,natomiastmieszkańcywsiwyróżnianibyli
adnotacjąflexvillaCzęstochovka”,znacznierzadziejflexNovaCzestochowa”.Rozróżnieniatakie
byłyczęstozamieszczanenapoczątkuzapisuposzczególnychakt102.Skąpeźródłazakonne
pozwalajątylkowyjątkowonadokładneokreśleniestatusuprawnegoipozycjispołecznej
poszczególnychosóbwewsiklasztornej.
97AJG77,s.463.Por.ostatnioGolonka1996,s.92,245.Innym,mniejznanymhafciarzempaulińskimbyłzmarły
wr.1647o.StanisławCornicius.Por.AJG77,s.368-369;Golonka1996,passim.
98AJG77,s.551.
99AJG77,s.616;Jaśkiewicz1983,s.364;Golonka1996,s.82-87,90,92,93,100,104,113,114,246.Tamżewykazpozosta-
łycharchiwaliówzakonnychiustaleniaatrybucyjne.
BiografiąijasnogórskątwórczościąbrataSzyftowskiegozajęłasięMartaMichałowska.Zob.Michałowska1982.Por.
takżeGolonka,Żmudziński2000,passim.
100AJG2096,k.240.Por.teżAJG77,s.551,616.
101Jaśkiewicz1963,s.239-242,250-251,253-258;Jaśkiewicz1976;Jaśkiewicz1982,szczególnies.32-34,37-41,44.Zob.też
Kunczyńska-Iracka1978,s.16-18,25-30.
102Por.:AACzKM196,LibermetricarumEccelsiaeparochialisCzęstochoviensissubtituloS.Sigismundi[21I1594–1VI1698],
LiberbaptisatoruminecclesiaparochialiVeteroCzęstochoviensisubtituloS.Sigismundi[1594-1625,1643-1644,1695-1698],
Libercopulatorum[1615];AACzKM197;APar.ZCzbezsygn.,Częstochowa.KsięgimetryczneparafiiŚw.ZygmuntawCzę-
stochowie,1666-1703;Krakowski1961,s.60-64.
