Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ArtyściirzemieślnicynausługachpaulinówzJasnejGórywXVIIw.
MURATORZYICZELADNICYBUDOWLANI
51
BudowaFortalitiumMarianumorazmodernizacjairozbudowaklasztoruspowodowały
sprowadzenieiosiedleniewCzęstochówceznacznejgrupymuratorów,budowniczychoraz
reprezentantówpozostałychrzemiosłbudowlanychidrzewnych.Naszczególnąuwagęzasłu-
gujejedenzmuratorów–Marcin,notowanystalewrachunkachkonwentuwlatach1641-1651,
gdywypłacanomuregularniewynagrodzeniezaróżneprace.Wzniósłonw1643r.za886złp
jednązbasztpółnocnegoskrzydłaklasztoru,byłteżm.in.zatrudnionyjakomagisterzpomoc-
nikamiprzybudowiekorpusunawowegokaplicy-sanktuarium(1643-1644)103.Wpaździerniku
1644r.naczeleinnychbudowniczychimularzyprzystąpiłdowykonaniawykopówpodfun-
damentyskrzydłapołudniowegogmachuklasztornego.Zapewnetoonwłaśniepodróżował
wr.1648i1649zpoleceniazakonnikówdoPińczowa104.Wszystkietewzmiankidotycząnaj-
prawdopodobniejjednegoitegosamegoartysty–MarcinaGraczyńskiego,muratorazCzęsto-
chówki,żonategozMarianną,obdarzonegoprzynajmniejpiątkądzieciiwystępującegoczęsto
wksięgachchrztówimałżeństwparafiimiejskiejwlatach1654-1668105.Niewykluczoneteż,że
jestontożsamyzMarcinemMularzem,notowanympocząwszyod1628r.wksiędzewpisowej
bractwaRóżańcaŚwiętegonaJasnejGórze(prowadzonejodstycznia1618r.)106.Ojegościsłych
związkachzpaulinamiświadczyteżfakt,iżdwajjegosynowie,JakubiAdam,wstąpilido
nowicjatuzakonnego107.
Innybudowniczy,oimieniuJanusz,określonyprzezsamychpaulinówjakoflmurarius
noster”kierowałw1655r.odbudowąwieżykościoła108.JestzapewnetożsamyzJanemMurato-
rem,odnotowanym29III1643r.zżonąJadwigąprzychrzciecórkiMagdaleny109.
Wydajesięniemalpewne,iżstatusprawnyobydwuomówionychpowyżejmuratorów
możnaokreślićjakoinquilini,ifaktyczniebylioniartystamiklasztornymi.Możeotymświad-
czyćwymienieniew1714r.jednegozprzedstawicielinastępnegopokoleniarodzinyGraczyń-
skichwśródkomornikówichałupnikówpłacącychczynszwCzęstochówce110,zaśwprzypadku
drugiegozrzemieślnikównazwaniegoprzezkronikarzapaulińskiegomurarzemflnaszym”,
tn.klasztornym111.
103AJG34,k.156,157,182-187,357.Zob.teżJaśkiewicz1976,s.206-208;Golonka1996,AneksVIII(s.329-332).Tamże
zestawieniearchiwaliów.OstatnioKarpowicz2002,s.32.
104AJG34,k.276,314.Cyt.zaJaśkiewicz1976,s.208.
105AACzKM197,b.pagin.(18III1654),b.pagin.(9VII1654),b.pagin.(6III1657),s.19(10V1658),s.75(14I1668oraz
17I1668–wtedywystępujejakoświadeknaślubieMathiasaMularzaSlęzaka[Bregndera]iAgnieszkizCzęstochów-
ki),s.79(18XI1668).WmetrykachczęstochowskichwystępująteżinniczłonkowierodzinyGraczyńskichzCzęsto-
chówki,najprawdopodobniejdzieciMarcinaiMarianny:Anna(trzymaładochrztu29IX1668i28VIII1669);Zofia,
poślubionawdniu7II1666PiotrowiWawrockiemu;wdniu4II1669AgnieszkazaJackiemAblemBrzuchańskim,
aptekarzemimalarzem(?)wCzęstochowie,znanymteżjakoszpiegikurierpaulinówwokresieoblężeniaszwedz-
kiegow1655r.;orazGrzegorz,odnotowanywdniu8VII1669jakoobywatelCzęstochowyzokazjiślubuzKatarzyną
Długoszowicówną(23IV1670ochrzczonoichpierworodnącórkęZofię).KatarzynaGraczyńskavelGraczeńskazwana
teżMularską,żonaGrzegorzajestnotowanastalewlatach1672-1678jakomatkachrzestnakilkorgadziecizCzęsto-
chówki.Zob.AACzKM197,s.61(7II1666),s.81(4II1669),s.82(8VII1669);APar.ZCz,bezsygn.,k.25v(20IX1668),
k.33v(28VIII1669),k.37v(23IV1670),k.52v(28IV1672),k.62v(24XI1673),k.69(3VIII1674),k.79(13III1676),k.79v
(8V1676),k.81(6X1676),k.82(6I1677),k.86(3I1678).Por.ponadtoKrakowski1959,s.181,przypis33.
106AJG2094,s.113,122(podrokiem1628i1629).
107Jakub(późniejszyo.Norbert),ur.w1628r.,przyjętydonowicjatuw1649,wyświęconynadiakona29III1653,zm.
wwiekulat66dnia10X1694r.wklasztorzewMochowiepodGłogówkiem;Adam,ur.1644,przyjęty1664,złożył
wieczystąprofesję24X1665,zm.wlutym1719r.wPińczowie).Zob.AJG77,k.189,490-491;AJG192,poz.249.Por.
Kracik1984a,s.322,326,poz.162,226.
108AJG2096,k.193v(zapispodr.1655).Tejważnejinformacjiniepodalimonografiściwieżyjasnogórskiej.Por.Golon-
ka,Żmudziński1997,s.15-16,18.
109APar.ZCz,b.sygn.,b.pagin.(29III1643).
110AJG2119,s.281.
111AJG2096,k.193v.
