Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.SystemrządówwRzeczypospolitejPolskiej
denta.Tenostatnimiałgwarantowaćstronierządowejsilnąpozycję
wsystemiewładzy,natomiastgwarancjawolnychwyborówdoSenatu
dawałaszansestronieSolidarnościowej.WyborydoSejmubyłyczęścio-
wowolne,cooznaczało,żedodyspozycjiopozycjioddano35%miejsc,
większośćzatem,czyli65%pozostałowdyspozycjirządu.Mandatyte
zgóryzostałyprzeznaczonedlarządzącychsiłpolitycznych.Zdecydo-
wanotakżeowystawieniulistykrajowejwwyborachdoSejmu,zktórej
miałozostaćwybranych35posłów.Wswoimzałożeniurozwiązanieto
miałowzmocnićpozycjęstronyrządowej.
Ustaleniapoczynionepodczasobradnokrągłegostołu”zostały
przyjęteustawązdnia7kwietnia1989r.zmieniającąKonstytucjęPolski
Ludowejz1952r.,znanąjakotzw.nowelakwietniowa.Byłtopierwszy
aktkonstytucyjny,którywistotnysposóbzmieniałkonstytucjęPRL
wzorowanąnarozwiązaniachkonstytucjistalinowskiejz1936r.Nie
należyprzeceniaćjegoznaczenia,alewzgodnejopiniispecjalistów
odegrałonważnąrolęwprzygotowaniuPolskidofundamentalnych
reformustrojowych.
Nowelakwietniowanieeliminowałaaniteżniewprowadziła
żadnychnowychzasadustrojowych.Wszczególnościdotyczyłoto
aksjologiiustrojupolitycznego.Dokonałanatomiastzmianwsposobie
wykonywaniawładzy,wskazująckierunekpostępowaniawprzyszłości.
Pamiętaćnależybowiem,żebyłaefektemkompromisupolityczne-
goicelemjejbyłozachowaniepozycjidotychczasowychpiastunów
władzy.Nadalwięcobowiązywałytakiezasady,jaksuwerenności
ludupracującegomiastiwsi,kierowniczejrolipartiikomunistycz-
nej,socjalistycznegosystemugospodarczego,opartegonauspołecz-
nionychśrodkachprodukcjiisocjalistycznychstosunkachprodukcji.
WzakresiemodelusprawowaniawładzySejmutrzymał,przynajmniej
formalnie,swojąpozycjęnajwyższegoorganuwładzypaństwowej.Za-
chowanazostaławięczasadajednościwładzypaństwowej.Równocześ-
niejednakszerokozostałyustalonekompetencjeprezydenta.Przede
wszystkimnależywskazać,żewwynikunowelizacjiPrezydentstał
sięnajwyższymprzedstawicielemPaństwaPolskiegowstosunkach
wewnętrznychimiędzynarodowych,codowodziwyposażeniagło-
wypaństwawtradycyjnefunkcjereprezentacyjne.Ponadtouzyskał
takżebardziejpolitycznieznaczącąfunkcję,amianowiciestrażnika
podstawowychwartościprzyjętychdlapolskiejpaństwowościtakich,
jaksuwerenność,bezpieczeństwo,nienaruszalnośćiniepodzielność
terytorium.
15