Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.Miejscesamorząduterytorialnegowpolskichkonstytucjach
przekazaniefunkcjistarostygrodzkiegoprezydentommiastwyłączo-
nychzpowiatowychzwiązkówsamorządowych,awm.st.Warszawie
im.Łodzipowiatygrodzkiestałysięnawetodrębnymigminamimiej-
skimi.Pozatymlikwidacjiuległystanowiskakomisarzyrządowychdla
m.st.Warszawyim.Gdyni.
Kolejnamodyfikacjamiędzywojennegosystemuorganówsamo-
rząduterytorialnegowprowadzonadekretemzdnia23listopada1944r.
polegałanaścisłympowiązaniusamorząduzradaminarodowymi.Ra-
domnarodowympowierzonobowiem-opróczinnychkompetencji
-równieżfunkcjęorganówstanowiących(uchwałodawczych)samo-
rząduterytorialnego.
Nadzórradnarodowychnadsamorządembyłbardzosilnierozbu-
dowany.Sprowadzałsięonmiędzyinnymido:zatwierdzaniauchwał
radniższychprzezprezydiaradwyższegostopniadotyczącychspraw
finansowaniaorazzagadnieńregulowanychprzezdawneprzepisysa-
morządowe;doprzyznaniaprezydiumradywyższegostopniaprawa
wstrzymywaniawykonaniauchwałradniższychstopnilubichorga-
nówwykonawczych.Ponadtoradywyższegoszczeblamogłyprze-
prowadzaćkontroleiinspekcjeradniższychszczebliiichorganów
wykonawczych.
Dominującąrolęwadministracjiterenowejodgrywałyorganyad-
ministracjiogólnej-wojewodowieistarostowie.RecypowaniewPolsce
Ludowejwlatach1944-1950międzywojennegosystemuorganizacyj-
negoadministracjipaństwowejzwojewodamiistarostaminaczele
uzasadniasięzazwyczajkoniecznościąszybkiegoodbudowaniakraju
zezniszczeńwojennych.Zadaniate-zdaniemJ.Służewskiego-nwy-
magałypowołaniaaparatu,którybyzapewniłsprężystezorganizowanie
ichwykonania.Aparatemtakimmógłbyćaparatadministracjiogólnej,
mającyodpowiedniorozwiniętepodstawyprawneswejdziałalności
orazmogącykorzystaćzdoświadczeńokresumiędzywojennego”30.
Zuwaginaprzejściowyitymczasowycharakterrozwiązańpraw-
nychprzyjętychwadministracjiterenowejomawianegookresutrud-
nojednoznacznieocenićichznaczenie.Niewątpliwiejednakmożna
stwierdzić,żepoczątkowezałożeniademokratycznebyłyskutecznie
niwelowaneprzezdominującąpraktykęcentralizacyjną.
30J.Służewski,Wojewoda...,s.54-55;takrównieżZ.Leoński,Rewolucjaradnaro-
dowychwPolsceLudowej,Poznań1974,s.30.
47