Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wokółpenologii–socjologiikar.Badaniaprawno-socjologiczne...
31
dokumentalnystwarzającyempirycznepodstawysocjologiisędziowskiego
wymiarukary.Odtegomomentuuznanozaniezbędneuwzględnianie
wbadaniachfunkcjonowaniaprawauwarunkowańsocjologicznych,zarówno
jeślichodziodecyzjefunkcjonariuszywymiarusprawiedliwości,jakicałą
konstrukcjęinstytucjispołecznychgostwarzającychiznimpowiązanych.
Okolicznością,którazachęcaładoprzeprowadzeniabadańprawno-socjo-
logicznychnatematkary,byłozainteresowanieśrodowiskaprawniczego
kilkuletnimfunkcjonowaniemkodeksukarnegoz1932r.Pytanienajważ-
niejsze,naktórechcianouzyskaćodpowiedź,brzmiało:DJaksięwyraził
wpraktycesądówRzeczypospolitejwymiarkarypoddziałaniemkodeksu
karnegoz1932r.?”4.Wistociebyłotofundamentalnepytanieorzeczy-
wistośćwymiarukarywokreślonychuwarunkowaniachaksjologicznych,
prawnych(ustawowych)ispołecznych.
Przygotowaniadowłaściwychbadańempirycznychobjęłyanalizęurzę-
dowychopracowaństatystycznych(wytworzonychnapotrzebyministerstwa
isądów)orazdokumentówsądowychzawierającychinformacjeoorze-
czeniach.Największąwagęprzywiązywanownichdowychwycenianie-
prawidłowości(głównieniezgodnościzkodeksem)najczęściejwystępują-
cychworzecznictwie.Niechodziłojedynieoincydentalnepomyłki,lecz
opowtarzającesiędecyzjesędziówniezgodnezduchemiliterąkodeksu.
Badacze,którzywskazywalitenieprawidłowości,uważali,żewynikałyone
wdużejmierzezniezrozumieniafundamentalnychzasadkodeksuiprzy-
jętejwnimustawowej,mieszanejracjonalizacjikary.Byłotootylezaska-
kujące,żejakzauważałWróblewski,sprawabyłatakuregulowana,bybyła
pewność,żeDustawowaracjonalizacjatychśrodków,którymidysponuje
kodekskarny,dasędziemuwskazaniakierownicze,jakiwymiarkaryma
stosowaćpouwzględnieniupozytywnychprzesłanekkodeksukarnego”5.
Zarzutnierespektowaniawsędziowskiejpraktyceliniiideowejkodeksu,
którybadaczewyprowadzilizewstępnejanalizyorzeczeńistatystyk,został
przypisanytemu,żewśrodowiskuzawodowymsędziówwystępujeDbrak
jakiejkolwiekmyślikryminalno-politycznej”
6
.Wynikającezniewiedzyigno-
rowanieprzesłanekideowychkodeksuprowadziłodopodejmowaniaprzez
sędziówdecyzjiniezgodnychzkodeksem,naprzykładorzekaniakarwnim
niewystępujących.Badaczybulwersowałyodnalezioneworzeczeniachprzy-
kładyzastosowanianiewłaściwegowymiarukarywtakpoważnychspra-
wachjakzabójstwo,fałszerstwopieniędzy,przestępstwoprzeciwkostanowi
cywilnemuimałżeństwu.
4B.Wróblewski,Ustawowyasędziowskiwymiarkarył,s.9.
5Tamże,s.6.
6Tamże,s.12.
