Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wokółpenologiisocjologiikar.Badaniaprawno-socjologiczne...
33
wymiarukarysamąuporczywościąodwołań,anieichrzeczywistymuza-
sadnieniem
9
.ParadoksemtychodwołańwedługWróblewskiegobyłyzmiany
wyrokupierwszejinstancjipolegającenazmniejszeniuwymiarukaryzrów-
noczesnympodtrzymaniemwcześniejszegouzasadnienia10.
Wdyskusjitoczonejpo1932r.wsprawieinterpretacjiartykułówobo-
wiązującegowówczaskodeksukarnego,którewskazywałyceleizadaniakary,
niekwestionowanoogólnejzasadyuznaniasędziowskiegoprzywymiarze
karywgranicachustawowych.Przeważałoteżstanowisko,żeceleifunk-
cjekarypowinnybyćujmowanezperspektywyzałożonejprzeztwórców
kodeksuracjonalizacjiindywidualno-prewencyjnejsądowegowymiarukary.
Ustawaokreślałacelesprawiedliwościoweiprewencjigeneralnej,alesędzia
miałsięprzedewszystkimkierowaćprewencjąindywidualną11.
PrzeprowadzonaprzezWróblewskiego,opartanajegowłasnej,orien-
tacyjnejklasykacjianalizatypówracjonalizacjikarywyrażonychwarty-
kułachkodeksupokazała,żenajczęściejodwoływanosiędoracjonalizacji
sprawiedliwościowejobecnejw21artykułachk.k.Ustawowywymiarkary
zaprzestępstwazasadniczeopierałsięzatemprzedewszystkimnasprawie-
dliwościowejracjonalizacjikar(retrybutywnej,imperatywnej)pojmowanej
jakoodwetzaczynzawiniony,wskazującejnawysokieznaczeniezasady
proporcjonalnościwustalaniudolegliwościkaryzanaruszeniedobraokre-
ślonejwartości.Niebyłobyjednakwłaściwezakładać,żeDdominująca
racjonalizacjamiałauchodzićzatakąwkażdejsytuacji,któramabyćroz-
wiązanaprzypomocywymiarukary”12.Każdainstytucjalubnormamoże
byćbowiempowiązanazkilkomażnymiracjonalizacjamikar,gdyżusta-
wodawcajestzobowiązanyuwzględniaćkwestięproporcjonalnościkary
9Por.także:M.Fuszara,KoniktycodziennewsIdachkarnych,[w:]Sporyiich
rozwiIzywanie.Elementypopularnejkulturyprawnej,red.M.Fuszara,J.Kurczewski,
Nomos,Kraków2017,s.137.
10DSądoceniającokolicznościwymiarukaryprzyjęteprzezpierwsząinstancję,
podtrzymujeje,alezarazemuznaje,żeoskarżonyzasługujenawzględność,nazłago-
dzeniekarywymierzonejprzezsądpierwszejinstancji”,tamże,s.14.
11Wartoturozróżnićracjonalizacjęustawowegowymiarukaryisądowego
wymiarukary,gdyżwankieciewileńskiejsędziowieprawdopodobniemówiligłównie,
jakimiprzesłankamisiękierują,awięcmówiliosędziowskimwymiarzekary,aten
wtymkodeksiemiałbyćprzedewszystkimindywidualno-prewencyjny.Por.także
J.Bieda,K.Rydz-Sybilak,Ewolucjacelówiwarunkówwykonywaniakarypozbawienia
wolnościodśredniowieczapoczasywspółczesne,[w:]Karakryminalna.Perspektywa
historycznaipenologiczna,red.T.Maciejewski,W
.Zalewski,WUG,Gdańsk2019.
Por.przeglądoweopracowanienatematpodstawteoretycznychprewencjiindywidual-
nej,E.Janiszewska-Talago,SzkołaantropologicznaprawakarnegowPolsce,Wydaw-
nictwaPrawnicze,Warszawa1965.
12B.Wróblewski,W
.Świda,Sędziowskiwymiarkaryłs.104.