Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
1.Zaryshistoriibadańsocjologiczno-prawnychnatematkary,karaniał
Ankietęskierowanodosędziów-mężczyzn.Zostałotopodkreślonenie
tylkowadresielistuprzewodniegodoankietyzawierającegoformułęDJaśnie
PanSędzia”,lecztakżewkwestionariuszu,gdziezwracanosiędorespon-
dentówDPanowieSędziowie”.
Metodologiazastosowanawbadaniuwileńskimjestoryginalna,stanowi
złożenieelementówsocjologicznychiprawnych.Stanowiącawowymczasie
nowośćwbadaniachprawnychmetodabadańankietowychmiaładostarczyć
danychdoanalizyilościowej,którąchcianopodkreślićpoziommożliwego
uogólnieniawnioskówpłynącychzbadań.Jednakżeogólnakonstrukcja
kwestionariuszaorazbrzmieniepytańprzypominająformułysądowestoso-
wanedoprzesłuchań,wktórychwymagasięjednoznacznych,częstokrót-
kichodpowiedzi.Kwestionariuszzawierał20punktów,zczego9dotyczyło
zagadnieńkaryisądzenia,10punktówbyłometryczkowych,ajedenpunkt
byłprzeznaczonynauwagiwłasnerespondentów.Autorzyprzyznawali,
żeDPytaniakwestionariuszabyłyukładaneiformułowaneprzyudziale
prawnikówpraktyków,wichliczbiesędziów,awięcprzezosoby,któremogły
ocenićzrozumiałośćijasnośćsformułowaniapytańwsprawiesędziowskiego
wymiarukary.Pozatympytaniadotyczyłysprawy,którajestpowszednią
czynnościąsędzióworzekającychmerytoryczniewsprawachkarnych”31.
Sątuteżpytania,któredosiebiewzajemnienawiązują,iodpowiadając
nanie,respondentmusikorzystaćzinstrukcjidopytaniapoprzedzającego
(np.pytania11i12,18i19).Takakompozycjapytańjestwłaściwadla
silnieskoncentrowanegonawybranychkwestiachprzesłuchaniasądowego,
wktórymzakładasię,żeodpowiadającyznanietylkoto,ocojestpytany,
alewieteżto–lubprzynajmniejsiędomyśla–doczegozmierzapytający.
Tensądowyklimatdajesięodczytaćnietylkozkompozycjikwestionariu-
sza(daneidentyfikującerespondentasąnapoczątkuankiety),lecztakże
zpewnegorodzajukategorycznościsformułowańzawartychwpytaniach
orazwtytułowaniuadresatówankiety.Możnaspostrzec,żeadaptacja
metodysocjologicznejdobadaniasędziowskiegowymiarukarybyławtym
przypadkuszczególnegorodzaju,gdyżdokonywalijejprawnicy,którzy
eksperymentalnie,pozapolemmetodologicznymswojejdyscyplinyszukali
możliwościempirycznegowyjaśnianiaproblemówprawnych.Traktowali
narzędziabadawczenaukspołecznychzesporymzaufanieminiewdawali
sięgłębiejwskomplikowanąmateriębardziejzłożonychkwestiimetodolo-
gicznych,wktórefaktyczniebyłyuwikłaneichbadania.Jednaktrzebaprzy-
znać,żejużwtrakciepracyautorzywyrażaliuwagikrytyczneopewnych
elementachswojegopostępowaniabadawczegoiformułowaliwynikające
31B.Wróblewski,Sprawnośćiprawniczakulturaumysłowasędziówkarnych,
DRocznikPrawniczyWileński”,X/1939,s.94.
