Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„PuNKTWyjśCIa”
|
29
różniasnyWdoświadczane”odsnówWzapamiętanych”,atezkolei
odsnówWopowiedzianych”.Piszejednak:WTylkosenopowiedzia-
nyistniejeobiektywnie,jakożeniesposóbpowiedzieć,oczym
człowiekśniłanicozapamiętał,dopókinieopiszetegosłowami”
70
.
Iwinnymmiejscu:WBezowocnejestdociekanie,nailenarracja
snuodpowiadaoryginałowi,ponieważoryginalnysenniemożebyć
zapisany”71.
ZpragmatycznegopodejściaHalla-psychologaliteraturoznawca
wyciągnąćmożeważnywniosek:skoropsychologowie,badając
sny,obcująwgruncierzeczywyłącznieztekstami,toniemażad-
negopowodu,żebyliterackizapissnuuważaćzasfałszowany,nie-
przystającydosnurzeczywistego.Niemażadnejistotnej,jakościo-
wejróżnicy–podwzględemwiernościoryginałowi–pomiędzy
snemopisanymprzezpoetęasnemopowiedzianymprzezciocię
naimieninach.
Możewięcistniejeróżnicailościowa?Możesenzapisanykunsz-
townymtrzynastozgłoskowcemjestjednakbardziejzniekształco-
nyniżsenzrelacjonowanypsychoterapeucieprzezpacjenta?Na
topytanietrudnoodpowiedziećuogólniająco.Zpewnościąniektó-
rerelacjesąbardziejwierneodinnych.Alejaktoustalić?Iczy
koniecznierelacjaliterackamusibyćzzałożeniabardziejswobod-
naodnieliterackiej?Niesądzę.Dużojestprzecieżutworów,któ-
reprzedstawiająsenstylemprostymioszczędnym,unikającym
nadmiaruliterackichtropów.Zkoleinałogowiopowiadaczesnów
(któżnieznatychnudziarzy!)majączęstoskłonnośćdokwieci-
stości,albo–przeciwnie–bełkoczącośniezrozumialeiniekomu-
nikatywnie.Którarelacjajestzatembardziejadekwatnadosnu
Wdoświadczanego”?
Oczywiściewwypadkuliteraturymamydoczynieniazkonwen-
cjami,razmniej,razbardziejsztywnymi,narzucającymiautorowi
sposóbwypowiedziczasemnawetwbrewjegowoliczyświadomo-
ści.Takzwanekonwencjeonirycznebywają,nadomiarzłego,szcze-
gólniesztywne.Tyleże,jakdobrzewiadomo,konwencjedopadają
naswszędzie.Utartesposobywyrażaniamyśli,przyzwyczajenia
ioczekiwaniawtejdziedzinie–tozjawiskazmiennehistorycznie
ikulturowo,odktórychniesposóbuciecwżyciucodziennym,nie
tylkowliteraturze.Znowuwięctrudnobywtymwzględziewyzna-
