Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
wdoktryniepolskiej,tymbardziejżeaktualnepozycjezagranicznesąwwiększości
niepogłębione.Nieobejmująteżcałościtematu,stanowiącczęstozbiórtekstów
segmentowych.Tebardziejgodneuwagiwwiększościkończąsięnaokresiemię-
dzywojennym,atylkopojedynczedotykajądrugiejpołowyXXw.
CałycyklmanosićtytułSiła,norma,idea.Prawomiędzynarodowewujęciu
historycznym.Niniejszapozycjajestpierwszymzzaplanowanychtrzechtomów.Ma
zazadanieprzybliżeniedziewięciuhistorycznychporządkówprawnych,awłaściwie
nietyleformalnychporządków,comniejlubbardziejspójnychgrupczyzespołów
norm,proceduriinstytucjiodnoszącychsiędorelacjizewnętrznychhistorycznych
podmiotówstosunkówmiędzynarodowych(pseudoporządki)funkcjonujących
napewnym–mniejszymlubwiększym–obszarzegeopolitycznym.Sątotrzy
konstrukcjenormatywnepochodzącezEuropyisześćpozaeuropejskich.Do
pierwszejgrupyzaliczam:normyregulującestosunkizewnętrznemiast-państw
(polis)starożytnejGrecji,normystarożytnegoRzymuoraznormyregulujące
relacjemiędzypodmiotamiprawno-politycznymiEuropyokresuśredniowiecza.
Zkoleiporządkizdefiniowaneprzezemniejakopseudoreżimypozaeuropejskie
to:historyczneprawomiędzynarodowestandardyAzjiPołudniowejiWschodniej
wytworzoneprzezpodmiotyówczesnychIndii,prawomiędzynarodowe,którym
posługiwałysięwrelacjachzewnętrznychChinydoczasuupadkucesarstwa,normy
regulującekontaktyzewnętrznestarożytnychpaństwBliskiegoWschoduiregionu
CzarnejAfrykidomomentueuropejskiejkolonizacjiczywreszciestandardyprawne
obowiązującewregioniePacyfiku–nawyspachPolinezjiiwśródplemionAustra
-
lii,atakżemiędzypodmiotamiprzedkolumbijskiejAmeryki.Przedstawiamteż
wperspektywiehistorycznejprawomiędzynarodoweislamu.
Piszącogrupachnormrządzącychrelacjamicywilizacjistarożytnychipier-
wotnych,używamnazwynprawomiędzynarodowe”.Jesttooczywiściedalekoidące
uproszczenie.Tylkonieliczneztychzbiorównormmiałycharakterzbliżonydo
dzisiejszegoprawamiędzynarodowego.Wwiększościbyłytozbiorynormtworzone
jednostronnie,przezzainteresowanepaństwa(krajowenormyzewnątrzpaństwowe),
aichstosowaniewpraktycemiędzynarodowejiaprobatapartnerówzewnętrz-
nychbyłamożliwawyłączniedziękipolitycznejlubmilitarnejsilepodmiotów
jetworzących,uznaniulubwyobrażeniusobieichuniwersalizmulubboskiego
pochodzenia.Stądnadajęimnazwyodzwierciedlająceichspecyfikęprzedmiotową
(prawomiędzynarodoweislamu)czypodmiotową(prawomiędzynarodoweChin,
Indii,wyspPolinezji,ludówAustralii).
Jednocześnieokreślamjednaktezespołynormjakopseudoreżimy.Wynika
tozpoziomuichrozwoju,tj.brakuwewnętrznejspójności,częstoszczątkowej
konstrukcjiizróżnicowanegoumocowaniawstrukturzecałościowegoporządku
30
2019-Muszyński-Siła,norma,idea.indd30
31.07.201910:05:16
