Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AgnieszkaGóra-Błaszczykowska
Uzasadnienieniepowinnozawieraćzwrotówniegrzecznych,obraźliwych,ubliżają-
cychczyośmieszających,podważającychkwalifikacjeiumiejętnościlogicznegomyślenia
stron,uczestnikówlubpełnomocnikówprocesowych.Mającnauwadzemożliwośćsze-
rokiegoodbioruuzasadnienia,sędziowiepowinnizwracaćszczególnąuwagęnakompo-
nowaniejegostruktury,atakżejęzykistylwypowiedzi.Brakumiejętnościpanowania
nadjęzykiemstawiapodznakiemzapytaniakompetencjezawodowesędziego21.
Uzasadnienieniepowinnoobfitowaćwzwrotyubarwiającewypowiedź,humory-
styczne,gwarowe,nnadmierniesoczyste”,nazbytliterackieczywyszukane;sądniepowi-
niennadmiernieepatowaćstronzwrotamizjęzykastaropolskiegoorazjęzykówobcych,
anawetpowszechnieznanymiwjęzykuprawniczymłacińskimiparemiami.Doświad-
czeniewskazuje,żestronyzwrotówtychprzeważnienierozumieją,cowięcej,zarzucają
wśrodkachzaskarżeniasądowi,żeużywaichwceluuniemożliwieniazrozumieniatreści
uzasadnienia,zmuszeniadoskorzystaniazpomocyprofesjonalnegopełnomocnika,
utrudnieniadalszej(samodzielnej)obronyalbozaskarżeniaorzeczenia22.
Niejestdopuszczalneudzielaniewuzasadnieniuporadprawnychnatematczynności
procesowych,którestronamożepodjąćwzwiązkuzustalonymstanemfaktycznym
(np.informowanieomożliwościwytoczeniakolejnegopowództwaoroszczenie,które
niebyłodotądmiędzystronamizgłoszone).
Zdarzającesięsądomwszystkichrzędóworazinstancjibłędyjęzykoweczystyli-
stycznesątrudnedozaakceptowania.Niektóreuzasadnieniasąnimidotkniętetakda-
lece,żeutrudnionelubniemożliwejestzrozumienietreściwypowiedzisądu.Tymczasem
formaitreśćuzasadnieniawyrokubudująautorytetsądu,którygowydał,ipaństwa,
wimieniuktóregojestwydawany.Jeżelizewzględunabłędyjęzykowewpowoływaniu
przepisów,naktórychopierasięrozstrzygnięcie,orazwsposobieitreściprzedstawia-
nychmotywównaruszasięogólnieznanereguły,matotakżeistotnywpływnakontrolę
prawidłowościrozstrzygnięciasprawywtokupostępowaniakasacyjnego23.
Wuzasadnieniachorzeczeńsądówpolskichwszystkichinstancjirzadkoprzed-
stawiasięwprostysposóbprzebiegprocesumyślowegozastosowanegoprzezsąd,pro-
wadzącyostateczniedopodjęciadecyzjiozastosowaniukonkretnegoprzepisuprawa.
Jesttozasadniczawadauzasadnień,powodującapowszechnemniemanieoarbitral-
nościiniezrozumiałościorzeczeńsądówpolskich,wszechwładzysądów,rozmijaniusię
wymiarusprawiedliwościzensprawiedliwością”wpowszechnymjejrozumieniuczy
potocznymjejodbiorze24.Wtensposóbsądysamepozbawiająsięmożliwościedukacyj-
negooddziaływania,acogorzej,zaprzepaszczająokazjędoprzekonaniaspołeczeństwa,
pozyskaniagodlasiebie,zdobyciazaufaniadoswejdziałalności:wymiarusprawiedli-
wościjakotakiego.Wyrokinkomunikowane”,anienuzasadniane”,tzn.nobjaśniające
publicznie”,coidlaczegozrobiłsąd,mającydowyborukilkadrógpostępowania–nie
mająracjibytuwwarunkachkryzysulegitymizacjiwładzy,charakterystycznegodla
współczesności25.
21Tamże.
22Tamże,s.765.
23WyrokSNz25.02.2010r.,ICSK194/08,LEXnr583721.
24SzczegółowonatentematpatrzA.Góra-Błaszczykowska,Uzasadnianieorzeczeń,s.733–771.
25E.Łętowska,Pozaprocesoweznaczenie,s.12.
134
