Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TadeuszEreciński
Wpierwszejkolejnościnależystwierdzić,żeoboknaruszeniaprawamaterialnegopod-
stawąskargikasacyjnejpowinnabyćosobnowyodrębnionanieważnośćpostępowania.
T.Wiśniewskizarzuciłjużwcześniej,żeobecnadrugapodstawakasacyjnajest
wprawdziepojęciempojemnymijakotakaobejmujetakżeuchybieniaprocesoweonaj-
większymciężarzegatunkowym,jednaktaogólniesformułowanapodstawajestwy-
raźniewęższa.Chodzibowiemotakieuchybienia,któremogąmiećistotnywpływna
wynikpostępowania(czylisąwysoceprawdopodobne).Wujęciukodeksowymnato-
miastnieważnośćpostępowanianastępujewenumeratywniewyliczonychwypadkach,
wktórychkwestiawpływuwady(przyczynowości)nawyniksprawyniemaznaczenia.
DlategoteżSądNajwyższypowiniennieważnośćpostępowaniawziąćpodrozwagę
zurzędu,niezależnieodtego,czystronazarzucinieważnośćpostępowaniawskardze
kasacyjnej(art.39813§1k.p.c.37).
Nieważnośćpostępowaniajakoswoistabezwzględnapodstawakasacyjnapowinna
więcbyćwprostwyrażonawart.3982§1k.p.c.Wniosekopotrzebiewyodrębnienia
nieważnościpostępowaniajakoswoistejpodstawykasacyjnej,mimożewpraktycebyła
onataktraktowana,uzasadnionyjestponadtotym,żeSądNajwyższyjestuprawniony
dobadaniaiustalaniafaktówwtakimzakresie,wjakimdoszłodonieważnościpostę-
powania.Wtakimwypadkuprzeprowadzonedowodybowiemniesąskierowaneprze-
ciwkoustaleniomfaktycznymsąduIIinstancji,alezmierzajądowykazaniaistnienia
nbezwzględnej”podstawykasacyjnej.PrzepissankcjonującyuprawnienieSąduNajwyż-
szegodoprzeprowadzeniadowodówwskazującychnanieważnośćpostępowaniapowi-
nienbyćdodanydoprzepisówopostępowaniukasacyjnym.
Spornajestkwestia,czySądNajwyższywładnyjestuwzględnićnieważnośćpostę-
powaniatylkoprzedsądemIIinstancji,czyrównieżprzedsądemIinstancji.Zasadniczo
napytanietoudzielasięodpowiedziprzeczącej.Pośredniebadanienieważnościpostępo-
waniamożejednaknastąpić,gdybyskarżącywramachdrugiejpodstawyprzewidzianej
wart.3983§1zarzuciłsądowiIIinstancjinaruszenieart.386§2przeznieuwzględ-
nienienieważnościpostępowaniaprzedsądemIinstancjilubgdysądIIinstancjinie
odniósłsiędowskazanychprzezskarżącegowadliwościalbobłędnierozstrzygnąłoich
bezzasadności,akasatorwzwiązkuztymzarzucił,żezaskarżoneorzeczeniesąduIIin-
stancjinaruszaprawoprocesowe.Wrazieniezgłoszeniastosownegozarzutuwapelacji
niemożnapóźniejwskardzekasacyjnejskuteczniezarzucićnaruszeniaprawaprzezsąd
IIinstancji38.Problemytemogąbyćjednakpozostawionewykładniiorzecznictwu,
apodstawąskargikasacyjnejpowinnabyćnieważnośćpostępowaniabezwskazania,
opostępowaniesąduktórejinstancjichodzi.
Rozważenianatomiastwymaga,czypozostawićpodstawędotyczącąnaruszenia
przepisówpostępowaniawjejobecnymsformułowaniu.Wniektórychsystemachpro-
cesowychzarzucalnośćwodniesieniudonaruszeńprawaprocesowegojestograniczona
doprzyczynnieważnościpostępowania.Wyraźneniedopuszczeniewkodeksiepostępo-
waniacywilnegozgłoszeniaprzezskarżącegozarzutówzwiązanychzustaleniemfaktów
37T.Wiśniewski(w:)Kodekspostępowaniacywilnego.Komentarz,t.II,red.H.Dolecki,T.Wiś-
niewski,Warszawa2010,s.178i206in.;tenże,Oswoistości,s.380.
38T.Wiśniewski(w:)Kodekspostępowaniacywilnego.Komentarz,t.II,red.H.Dolecki,T.Wiś-
niewski,Warszawa2013,s.210;K.Knoppek,GlosadopostanowieniaSNz4.10.2002r.,IIICZP
62/02,PiP2004,z.5,s.112.
66
