Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KatarzynaGajda-Roszczynialska
Ograniczeniawwykorzystywaniudowodówjakonielegalnychiniezgodnych
zprawemzabraniająposługiwaniasiętakimiśrodkamiwpostępowaniudowodowym9.
Samouzyskaniedowoduwsposóbnielegalnyczyprzedstawieniewsposóbsprzeczny
zprawemmoże,aleniemusioznaczać,żedowódtenniebędziemógłbyćwykorzystany
wpostępowaniucywilnym.Ograniczenia(zakazy)wykorzystaniadowodówjakonie-
zgodnychzprawemlubnielegalnychmogąbyćefektemograniczeńwpozyskiwaniudo-
wodów(niesamodzielneograniczeniawykorzystywaniadowodównielegalnych),mogą
jednakrównieżwystępowaćniezależnieodtychograniczeń(samodzielneograniczenia
wykorzystywaniadowodównielegalnych)10.
Jeślidowóduzyskanynielegalnielubniezgodniezprawemjestistotnydlarozstrzyg-
nięciainiesprzeciwiasiępodstawowymzasadomprocesowym,pytaniesprowadzasię
dotego,czysądypowinnymóctakidowódwykorzystać,uznającgozadopuszczalny,
czyteżnie.Możliwejestprzyjęcieautomatycznejigeneralnejzasadywyłączenia.Wsy-
tuacjibrakuogólnejiautomatycznejzasadywyłączeniajeśliprzyjąć,żedowódnie-
legalnyjestdopuszczalnyprzezprawojakoistotnydlarozstrzygnięciainiesprzeczny
zpodstawowymizasadamipowstajedalszepytanie:czysędziamożeitakgoniedo-
puścićwramachswojejwładzyorazjakimikryteriamipowiniensiękierowaćwtym
względzie11.Możliwejestrównieżprzyjęciedopuszczalnościdowodównielegalnych
wpostępowaniucywilnym.
Celemtegoartykułujestomówieniewkontekścieprawnoporównaczymzagad-
nieniauzyskaniaiprzedstawieniadowodównielegalnychorazmożliwościichwykorzy-
staniawpostępowaniucywilnym.Przedmiotemopracowaniajestrównieżpróbaodpo-
wiedzinapytanie,czywpolskimsystemiepostępowaniacywilnegoobowiązujezasada
wyłączeniaizwiązanezniąograniczeniadowodowe,ajeślitaktowjakimkształcie
orazjakieprzesłankidecydująadcasumojejzastosowaniu.Należypamiętać,żemimo
licznychwypowiedziteoretycznoprawnychpraktycznaodpowiedźwkonkretnymsy-
stemieprawnymnapytanie,czysądypowinnymócwykorzystywaćwpostępowaniu
cywilnymdowodyuzyskanewsposóbnielegalnylubniezgodnyzprawem,niezostanie
znalezionawyłączniewprawiedowodowymjakotakim12.Wsensieaksjologicznym
kwestiatazawszejestzdeterminowanaprzezwybórmiędzywzajemniesprzecznymi
interesami,przyuwzględnieniumodeluprawnegodanegopaństwa,kontekstuspołecz-
nego,kulturowego,ideologicznegoczynawetreligijnego13.Przedewszystkimjednak
jestsprawąpolityki14.
9Nagruncieprocesukarnegotak:M.Jahn,Beweiserhebung,c.28.Nagrunciepostępowania
cywilnegozanimtak:H.J.Ahrens,DerBeweis,s.86.
10Nagruncieprocesukarnegotak:M.Jahn,tamże.Nagrunciepostępowaniacywilnegoza
nimtak:H.J.Ahrens,tamże.
11R.Glover,Murphyonevidence,Oxford2015,s.53.
12Tamże.
13Takm.in.:A.M.GomesFilho,Ainadmissibilidadedasprovasilícitasnodireitobrasileiro(w:)
ColóquiodeDireitoLuso-Brasileiro,2015,RevistaJurídicaLuso-Brasileira,Lisboa2015,nr1,s.5;
tenże,Méthodesinterditesetpreuvesobtenuesdefaçonillicite(w:)Proceduraljustice,XIV.IAPLWorld
Congress,XIVèmeCongresmondialdel’AIDP,Heidelberg2011,red.P.Gottwald,B.Hess,Bie-
lefeld2014,s.695;J.Walker,ProhibitedMethodsofObtainingandPresentingEvidence:CommonLaw
GeneralReport(w:)Proceduraljustice,XIV.IAPLWorldCongress,s.640.
14R.Glover,Murphy,s.53in.
72