Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kilkauwagodopuszczalnościdowodównielegalnychnatleprawnoporównawczym...
Przenoszącpowyższerozważanianasystempolskiegopostępowaniacywilnego,na-
leżyprzyjąć,żebrakpodstawdoprzyjęciaistnieniaustawowychograniczeńwykorzystania
dowodównielegalnych,awkonsekwencjiuznaniaautomatycznejreguływyłączenia.
Konstytucyjnazasadapraworządnościniewątpliwiepowinnabyćrównieżprzestrzegana
wobszarzeprawadowodowego.Niewątpliwieprzyuwzględnieniuzasadylegalizmuwy-
korzystaniedowodówuzyskanychsprzeczniezprawemstanowisamowsobieformęna-
ruszeniaprawa,azatempowinnobyćniedopuszczalne.Chronionepowinnybyćrównież
konstytucyjneprawapodstawowejednostek.Niebezznaczeniajestwtymkontekście
istniejącykontradyktoryjnymodelpostępowaniacywilnegoczyuregulowaniaodnoszące
siędotajemnic.Stądteżmożnaprzyjąćdopuszczalnośćustanawianiagranicdlapozyski-
waniadowodównietylkownormachprawastanowionego.Wtymkontekściewbraku
normprawastanowionegoprzesądzającychanalizowanąkwestięzjednejstronynależy
przyjąćdopuszczalnośćśrodkówdowodowychnawetpozyskanychnielegalnie,jeśli
zgodnezzasadamiprawaprocesowegoorazdotycząfaktówistotnychdlarozstrzygnięcia.
Zdrugiejstronywpewnychsytuacjachwykorzystanietakiegodowoduwpostępowaniu
cywilnymmożebyćszkodliwedlawymiarusprawiedliwościjakonaruszającezasadęrze-
telnegoprocesu.Możetorównieżskutkowaćnaruszeniemfundamentalnychprawjedno-
stek,jakchoćbyprawadosąduczyprawadoprywatności.Bezwątpieniazbytuproszona
byłabyargumentacja,żezaistnieniemautomatycznejpozaustawowejreguływyłączenia
przemawiato,żeosoba,którauzyskaładowódnielegalnie,zawszewkontekściepro-
cesowymdziałanieuczciwie.Działanietakiezawszemusibyćkonkretnieanalizowane
wkontekścienadużyciaprawaprocesowego.Niewątpliwedowóduzyskanynielegalnie
mawątpliwąwartośćdowodową,alezsamejwątpliwejwartościdowodowejniemożna
wywodzićwogólnościistnieniabezwzględnegozakazuwykorzystywaniadowodównie-
legalnych.Wartośćdowodowadowodujestbowiemkażdorazowoocenianaprzezsąd
wkonglomeracieokreślonychokolicznościfaktycznych.Takżeokoliczność,żeniebędzie
możnaudowodnićswoichtwierdzeń,mawtymkontekściedrugorzędneznaczenie.Dla
przyjęciaistnieniaautomatycznejreguływyłączenianiejestwystarczającakonieczność
ochronyfundamentalnychipodstawowychprawjednostek,albowiemmożemiećmiejsce
konflikttychprawzinnymidobramilubinteresamikonstytucyjniechronionymi.Do-
tychczasowaanalizaprowadzidowniosku,żewpolskimporządkuprawnymwodnie-
sieniudowykluczeniazpostępowaniacywilnegodowodównielegalnychnieobowią-
zująaniustawowe,anipozaustawoweabsolutneiautomatycznereguły.Konsekwencją
procesowąistnieniatakiegoograniczeniabyłobywyłączeniezpostępowaniakażdego
nielegalnegośrodkadowodowegopoprzezwydaniepostanowieniaooddaleniuwniosku
dowodowego.Zaprzyjęciem,żecodozasadyobowiązujewzględnareguławyłączenia,
przemawiadodatkowoargument,żezdowodównielegalnychniepowinnosiękorzystać
zuwaginazasadęlegalizmuispójnościsystemu.Ponadtoniepowinnosięzachęcaćdo
nagannychisprzecznychzprawemzachowań.Zdużąpowściągliwościąnależypodcho-
dzićdotezy,żezainteresowaniewdojściudoprawdymożewziąćgóręnadposzano-
waniemprawaorazantagonizowaniapojęciaprawdyikwestiidowodównielegalnych157.
157K.Gajda-Roszczynialska,Ograniczeniadopuszczalnościdowodównielegalnychwpostępowaniu
cywilnymgranicaczyfundamentdążeniadoprawdywpostępowaniucywilnym,PPC2016,nr3,
s.393in.
97