Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Skutecznośćzapobieganiazaburzeniompsychicznymiichleczenia
radzeniasobiezestresem.Wterapiiparstosowanetreningiudzielaniasobie
nawzajemwzmocnieńpozytywnychitreningikomunikacji.Wterapiirodzinnejzaś
treningstosowaniawzmocnieńpozytywnychprzezrodzicówwobecdzieci.
Jakoproceduradiagnostycznajeststosowanaanalizafunkcjonalnazachowania
niedostosowanego,którapolegana:(1)określeniuzachowanianiepożądanego,
któremauleczmianie,i(2)zidentyfikowaniuzachowaniakogośinnego,jakie
poprzedza/wywołujezachowanie,któremauleczmianie,atakżezachowaniakogoś
innego,jakienastępujepozachowaniu/wzmacniazachowanie,któremauleczmia-
nie(wzmocnieniamogąbyćukryteorazoddalonewczasie).
Poznawczymodelrozwojuileczeniazaburzeńpsychicznych.Podejście
poznawcze(BeckiHaigh,2014;Beck,2012)zakłada,żeniedostosowanezachowa-
nieiemocjepowstająnaskutek:(1)utrzymywanianieracjonalnych,negatywnych
przekonańnatematwłasnejosobyipochodnychodtychprzekonańmyśliautoma-
tycznych,np.natematradzeniasobiezludźmi,(2)popełnianiabłędówlogicznych
wprocesieprzetwarzaniainformacjinatematsiebieiinnychludzi,czegoskutkiem
jestnegatywnainterpretacjadotyczącawłasnejosoby,np.myślenietypu„wszystko
albonic”-„Jeśliniemamwszystkiego,toniemamnic”,(3)deficytówwumiejęt-
nościachpoznawczych,np.brakuumiejętnościrozwiązywaniaproblemów.
Modyfikacjaniedostosowanegozachowaniaiemocjipoleganazmianieprzeko-
nań,kontrolowaniubłędówpoznawczychiuzupełnianiubrakówwumiejętnościach
poznawczych.Poznawczejrestrukturyzacjiprzekonańtowarzyszysprawdzanietraf-
nościprzekonańprzeztestowanieichwrzeczywistości(toprocedurabehawioralna
opartanazasadzieprzeciwwarunkowania-uczeniareakcjipożądanejpodczasdzia-
łaniabodźców,którewywołująreakcjęniepożądaną).Dialogsokratejskipolegana
postawieniuseriipytań-odpowiadającnanie,rozmówcasamzauważa,żejego
przekonanianieadekwatne,copomagazarównoujawnićnieracjonalneprzeko-
nania,jakizmieniaćjenaracjonalne.Treningrozwiązywaniaproblemówjestuwa-
żanyzametodępoznawczą,ponieważdotyczyumiejętnościpodejmowaniadecyzji.
Opierasięnazałożeniu,żegłównymźródłemproblemów,zarównonaturyintra-
psychicznej,jakiinterpersonalnej,deficytypoznawcze,prowadzącedobraku
umiejętnościrozwiązywaniatychproblemów(Nezu,NezuiPerri,1989).Trening
rozwiązywaniaproblemówobejmujenastępującekroki:(1)precyzyjnezdefiniowa-
nieproblemu,(2)wygenerowaniejaknajwiększejliczbyalternatywnychrozwiązań,
(3)wybranienajlepszegorozwiązania,(4)zaplanowaniewprowadzeniarozwiąza-
niawżycie,(5)ocenienieskutkówrealizacjitegorozwiązania,(6)wprzypadku,
gdywybranerozwiązanieniewyeliminowałoproblemulubtylkogoograniczyło,
należywybraćinnysposób,zastosowaćgoiocenićjegoskuteczność.
Psychoanalitycznymodelrozwojuileczeniazaburzeńpsychicznych.Psy-
choanaliza,rozumianajakometodaleczenia,ipsychoterapiapsychoanalityczna,
zwanateżpsychoterapiąpsychodynamiczną(Freud,2010;Greenson,1967),zakła-
dają,żeprzyczynąrozwojuobjawówneurotycznych,czylitakich,upodłożaktórych
leżylęk,jestwypartydonieświadomościkonfliktwewnętrzny.Nakonfliktskładają
się:(1)dążącydowyrażeniasięimpulsreprezentującypopędseksualnylubpopęd
agresji,(2)lękprzedkarązawyrażeniesiępopęduoraz(3)obronaprzedlękiem