Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
marksizmuprzezHorkheimeraiAdorna,dorekonstrukcjimark-
sizmudokonanejprzezHabermasa.Wswojejprezentacjinieukry-
wam,żebliższejestmiraczejstanowiskoHorkheimeraiAdorna
zDialektykioświecenia,którzydośćpesymistyczniewidząkwestię
racjonalnościimożliwośćbudowaniananiejpodstawykrytyki
iemancypacji,niżkoncepcjaHabermasa,którywwyrafinowany
sposóbprzywracawiaręwludzkirozumiemancypację,aleza
cenęodrzuceniapozaracjonalnośćpróbopisywaniaświatanie-
opierającychsięnaideiporozumienia.Drugączęśćrozdziałupo-
święcamkoncepcjidyskursuikomunikacjiHabermasaiśledzę
trajektorię,jakąwyznaczateoriadziałaniakomunikacyjnego
przechodzącnapoziomierefleksjimoralnejwnetykędyskursu”,
natomiastnapoziomiepolitycznymwideęndemokracjiprocedu-
ralnej”(deliberacyjnej).Rozdziałkończępróbąkrytycznejoceny
koncepcjidyskursuHabermasa,posługującsięargumentamiWitt-
gensteinaprzeciwkometafizycznymużyciomjęzykaorazjego
rozważaniaminadpojęciemregułyiterminamiogólnymi.
MichelFoucault,któremupoświęconyjestrozdziałsiódmy,
możebyćzwieluwzględównazwanypatronemideipraktyki
emancypacyjnej,którąsięstaramprzedstawić.Toonpodkoniec
minionegostuleciabyłgłównymoponentemHabermasowskiej
wersjikrytyki,choćwypowiadałsięoniejjedyniesporadycznie.
Możnapowiedzieć,żewFoucaultowskiejkoncepcjikrytykijako
nsztukiunikaniarządzeniawobecnysposób”14kulminująwszyst-
kiewątkitejpracy.Popierwsze,staramsiędostrzecuFoucaulta
wymiaremancypacyjny-sugerowanyprzezMarksawpojęciu
nemancypacjiczęściowej”-wodniesieniachdopojęćnpraktyk
wolności”,npraktykowaniawolności”czynprzestrzeniwolności”.
Podrugie,doszukujęsięuniegobliskiejMarksowiorientacjiprak-
tycystycznej,pojawiającejsięwideinkrytykipraktycznej”oraz
ntechniksiebie”,którewszakżeumieszczaFoucaultnapoziomie
14
M.Foucault,Qu’est-cequelacritique?,nBulletindelaSociétéFrançaisedePhilosophie”
1990,vol.LXXXIV,s.38.
27