Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Złudzenieobiektywistyczne
31
naprzezniego.Naturalnyrealizmuważazarealneciemno-
brązowekrzesła,piękneobrazyidobrychludzi.Naturalny
realizmjestteżrealizmemepistemologicznymiuważarady-
kalnysceptycyzmzawytwórchoregoumysłuorazpogląd,
zktórymniedasiężyć.
Realizmmetafizycznyposiadapozoryzrozumiałościdzię-
kiżonglowaniupojęciamirealizmunaturalnego.Takieżon-
glowanieniemanicwspólnegoznormalnymposługiwaniem
siętymipojęciami.„Realistazulicy”posiadajakąśkoncepcję
istnieniaorazjakieśpojęciewszystkiego,potrafiwytłumaczyć,
cotepojęciaznacząinaczejniżtylkoprzezichpowtórzenie
znapięciemmetafizycznymnatwarzy.NatomiastwedleNa-
gelaistnienieniemanicwspólnegoznasząkoncepcjąistnie-
nia.Wtedyjednaksłowo„istnienie”okazujesiępustymdźwię-
kiem.Abyujawnićcałkowitąniezrozumiałośćteoriiautora
Widokuznikąd,dokonajmywniejdrobnejzmianyterminolo-
gicznej.Rzeczywistośćdlanaspojmowalnąnadalnazywajmy
rzeczywistościąimówmyoniej,żeistnieje.Natomiastnie-
pojmowalnądlanasresztę,skoroniewiemy,czymacokol-
wiekwspólnegozrzeczywistością–gdybyśmywiedzieli,po-
jęlibyśmyjąwpewnymstopniu–nazwijmy„plubrą”imów-
myoniej,żeplubrzy.JeśliNagelmarację,niemożemystwier-
dzić,czysłusznejestuznanieistniejącejrzeczywistościiplu-
brzącejplubryzaprzypadkiasy,którasasa.RealizmNagela
jestzrozumiaływdokładnietakimstopniu,jakmówienieoplu-
brzącejplubrzeisasającejasie.
Zpodobnychpowodów,dlaktórychNagelaobronareali-
zmujestpróbąnieudaną,chybionyjestzarzutForbesa.Zdol-
nośćstworzeniaopisuświata,wktórymwszyscysąmózga-
miwnaczyniach–Forbesnazywajązdolnościądorozwa-
żaniametafizycznejmożliwości,żejesteśmymózgamiwna-
czyniach–nieniesieżadnychmetafizycznychkonsekwencji.
Choćświattakiniesprzeciwiasiężadnymprawomfizyki–
copowoduje,żejesteśmyskłonnitraktowaćgojakoświat
możliwy–nieoznaczato,żeświatrzeczywistymógłbybyć
takimwłaśnieświatem.Rozpatrywanytuopiskonstruujemy
bowiemznaszegopunktuwidzeniaiwnaszychterminach,
któreodnosząsiędomózgów,naczyńiświatapozanaczy-
niamitylkodlatego,żemyjesteśmynormalnieusytuowani
wświecie.Opisujemyzatemówmożliwyświat,jakbyśmy–
