Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wrozważaniachnadklasąjęzykówzaniezbędną,zkognitywnegopunktuwi-
dzenia,uznałempotrzebęodwołaniasiędoanalizpsycholingwistycznych,związa-
nychzbadaniamileksykologicznymi,wtymzteoriamiimodelamiprzetwarzania
informacjijęzykowychprzezczłowieka,aszczególniezkoncepcjąfunkcjonowania
leksykonuumysłowego(słownikamentalnego)wrazzdrogamidostępudoinformacji
leksykalnej,cowszerokimujęciuwiążesięzprocesamipamięciowymi(naprzykład
Kurcz1987;Gabryś-Barker2005).Niektórepsychologiczneteoriepamięciseman-
tycznej,naprzykładsieciowaczyrozprzestrzenianiasięaktywacji(Collins,Loftus
1975;Lindsay,Norman1991)orazfunkcjonowaniatzw.analizatorasemantycznego,
mająwieleodniesieńdolingwistycznejteoriipólsemantycznychwykorzystywanej
wteoriitychjęzyków.Przydatnerównieżwynikiilościowychbadańpsycholin-
gwistycznychnadwspółczesnymsłownictwem,zwłaszczadotyczącesubiektywnej
częstościużyciawyrazóworazanalizyspecjalistycznychbazdanych.Wtymzakresie
prowadzisięteżbadaniaskojarzeńwerbalnych:swobodnychikierowanych(naprzy-
kładKurcz2000;Łobacz,Mikołajczak-Matyja2002;Gabryś-Barker2005).Podej-
ściepsycholingwistycznejestbardzoużytecznewbadaniachzachowańjęzykowych
użytkownikówjęzyka,aprzedewszystkimlingwistycznychbadaniachjęzykowego
obrazuświataorazmechanizmówmyśleniaużytkownikówjęzykaorzeczywistości
pozajęzykowej.Perspektywapsycholingwistyczna,zewzględunastosowanewniej
takiemetodybadawczejaktestyskojarzeńswobodnychiłańcuchyasocjacyjne,in-
trospekcjasymultanicznairetrospekcja,ułatwiaudzielenieodpowiedzinapytania
osposobymyśleniaużytkownikajęzykaorzeczywistościpozajęzykowej,sposoby
porządkowaniaświataorazsposobywyborujednostekleksykalnychnaoznaczanie
elementówtreścii/lubformydokumentów.Bardzoprzydatnedlateoriiipraktykisłów
kluczowychteżrozwiązaniametodologicznezwiązanezbadaniemkompetencji
językowychikomunikacyjnychorazichroliwteoriidyskursu.
Badanietakspecyficznegoobszarusłownictwawymagałozajęciasięnietylko
aspektamijęzykoznawczymiprzydatnymizpunktuwidzeniateoriijęzykówinfor-
macyjno-wyszukiwawczych,aleisięgnięciadonajnowszychosiągnięćiwyników
badańpsycholingwistycznychdotyczącychreklamy,awięczajęciasięaspektami
psycholingwistycznymifunkcjonowaniajęzyka.Dlajęzykówsłówkluczowychbar-
dzoużytecznewynikibadańskojarzeńswobodnych.Dlaniektórychjęzykówjuż
opracowanoodpowiednieprogramysłużącedoobliczaniasiłybezpośrednichipo-
średnichskojarzeń.NapoczątkulatdziewięćdziesiątychXXwiekuskonstruowano
dlajęzykaniemieckiegosiećskojarzeniową,wykorzystującteoretyczneosiągnięcia
konekcjonizmu.Doopisuprocesówskojarzeniowychzachodzącychwumyśleczło-
wiekawykorzystujesięteżobserwacjesiecineuronowych.
Wbadaniachnadjęzykamisłówkluczowych,podobniejakwbadaniachnadsy-
stemamiwyszukiwawczymi,uważano,żedoskonalenieskutecznościkorzystania
ztychjęzykówwymagaprzystosowaniadonichużytkownikapoprzezwykształce-
nieodpowiednichumiejętnościposługiwaniasiętymijęzykami.Możliwośćprzysto-
sowaniasłówkluczowychdokorzystającegoznichczłowieka,dojegoograniczeń
percepcyjnychistrukturpoznawczychpozostawałapozaobszaremzainteresowania
badaczytychjęzyków.
17