Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iwyobraźnipoetyckiejzbudować„państwoduchowe”,
wktórymnaródpoczujesięwolnyi„rozpoznasię
wjestestwieswoim”,zyskawiedzęosobiesamym,nie
utracipamięciswoichdziejówipoczuciatożsamości
narodowej.
DuchowepaństwoPolakówstworzyławwiekuXIX
literaturaromantyczna,dziękiniejnaródocalał2.Dlatego
literaturaodgrywawdziejachPolskipierwszorzędnąrolę.
Romantyzmpolski,jakżadeninny,wierzył
wpierwszeństwoiprzewodnictwoliteraturywstosunku
dorzeczywistości.Tawiarastanowifundamentalną
zasadękulturypolskiejdodziś.CyprianKamilNorwidtak
charakteryzowałfenomenwiekuXIX:oto„człowieksłowa”
objawiłsięjakostwórca„rzeczydziejących
się”3.Literaturaromantycznakreujerzeczywistość
„lepszą”odtej,którajest;przekształcacielesną
przestrzeńniewoliwduchowąprzestrzeńwolności.
Romantyzmpolskijestwybitnieaktywistyczny,
rewolucyjny,aniekontemplacyjny,postulujedążenie
doprzemianyformżyciaspołecznegoipolitycznego,
dokształtowaniarzeczywistościwedługmarzenia
iideału.
Słoworomantycznemamieć–jakbiblijny–Logosmoc
stwórczą,gdyżjestczynemzdolnymsprawić,żeto,
cowyobrażoneipowiedziane,staniesięrzeczywiste.
Jasnośćiprecyzjamyśli,doniosłośćideizostaje
wzmocnionasłowemekspresyjnym,namiętnym,
gwałtownym.Pozbawieniwolności,zmuszenidożycia
wniewoli,buntująsię,cierpią,walczą,nienawidzą
wrogów,pragnązemstyibezgraniczniekochającierpiącą
ojczyznę,jakdziecimatkę.Jestznamienne,żepatriotyzm
romantycznyzacieragranicęmiędzysferąuczuć
obywatelskichisferąuczućprywatnych,podkreślając
uzależnienieżyciajednostkiodlosównaroduijej
całkowiteznimzespolenie.BohaterdramatuMickiewicza
Dziady
,poetaGustaw-Konrad,przechodzimetamorfozę:
zkochankakobietystajesiękochankiemojczyzny,
utożsamiasięzojczyzną,mówiąc:„jaiojczyzna
tojedno!”.Konradkochacałynaród,jegoprzeszłe
