Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Problemwolnościwpolskim
dramacieromantycznym1
Romantycznegoteatrujakoinstytucjiartystycznej
wPolsceniebyło,bobyćniemogło.NiebyłoPolski.
RomantycznyteatrwPolsceodgrywałswojewzniosłe
iporywającewidowiskapowstańczeirewolucyjne
naulicywedlescenariuszazaproponowanegoprzez
literaturęromantyczną.PoczątekromantyzmuwPolsce
jestpodznakiemteatralizacjiżyciacodziennegoidziałań
historycznych;wiążesięzprzeżyciemtriumfuiklęski
powstanialistopadowego1830,zprzeżyciem
wielorakiegozłahistoriiinajwiększegoznich–zła
niewoli.
Niemożnośćzaakceptowaniastanuniewolipodniosła
wagęproblemuwolności,którastałasięprawdziwą
idée
fixe
PolakównietylkowwiekuXIX.Całyromantyzm
europejskipodejmujeproblemwolności,aleromantyzm
polskiczynitoszczególniedobitnie,namiętnie,zwielką
ekspresjąigorączkowymnapięciemuczuć.Makutemu
powody.Odprzeszłodwóchstuleciwolnośćjestdla
Polakówczymświęcejniżideąfilozoficznączyliteracką,
jestfundamentalnymproblememżyciajednostkowego
izbiorowego.
Romantyczne„oderwanieodrzeczywistości”,tak
charakterystycznedlaromantyzmuniemieckiegoczy
francuskiego,krytykowanetamiośmieszane,wPolsce
byłosiłąnapędzającąrewolucyjnyczyn.
BorzeczywistościądlaPolakówwiekuXIXbyłaniewola,
atejniemogliiniechcielizaakceptować.Romantyczne
„oderwanieodrzeczywistości”oznaczawkulturzepolskiej
właśnieoderwanieodniewoli,przekreśleniejejwysiłkiem
duchowym,wyobrażeniesobieżyciawwolnościwbrew
faktomhistoriiiwbrewrealiomcodzienności.Polacy
dokonaliwwiekuXIXprawdziwegocudu:udowodnilisobie
iświatu,żenaródpozbawionyswegopaństwanieumiera,
leczżyje.Przekonalisiebieiświat,żemożnawsferzeidei
