Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
związekpolitykiietyki,tozaśkażerozpatrywaćproblem
wolnościwzwiązkuzprawaminatury(transformizmem
ewolucyjnymiteoriąkatastrof)izprawemboskim.
Filozofiawolnościzostajewłączonawkrągpytań
teodycei:czyBógjesttyranem,czyorędownikiem
wolnościicojestzłemwdziejach–rewolucjaczy
bezruch?Wolnośćobejmujeteżsferęestetykiiprzejawia
sięjakowynalazczośćformy,jakoodwagałamania
prawidełikonwencjiliterackich.
Nazakończeniepowtórzmyrazjeszcze:romantycznego
teatruwPolsceniebyło,alepowstałolśniewający
romantycznydramatpoetycki,którystanowiwcałej
polskiejliteraturzeosiągnięcienajwyższejmiaryideowej
iartystycznej.
Jegotwórcy–Mickiewicz,SłowackiiKrasiński
–paradoksalnieznaleźlisięwsytuacjiniezwykle
korzystnej.Tworzylinaemigracji,niemieliteatru,dla
któregomoglibypisaćswojesztuki,niemieliżadnej
szansynascenicznerealizacjeswoichdramatów.Pisząc
je,niemyślelioteatrzejakoinstytucjiartystycznejani
oliteraturzejakoprofesji.Myśleliorzeczywistości
powoływanejdoistnieniamocąpoetyckiegosłowa,
aktempoetyckiejwyobraźni.Mieliwięccałkowitą
swobodętworzeniadramatów„niedogrania”,
uwolnionychodpresjiscenicznejwidowiskowości
irealizmuscenicznegoówczesnegoteatru
romantycznego,mieliodwagęłamaniaprawideł
ikonwencji,odwagęrewolucyjnegoprzekształcaniaformy
dramatycznejprzekraczającejmożliwościiupodobania
inscenizacyjneówczesnegoteatruromantycznego,
naprzykładweFrancji.
Oryginalność,nowoczesnośćiprekursorskicharaktertej
formydramatycznejmogłyzostaćdostrzeżone
idocenionedopierozperspektywydokonańdramatu
iteatruXXwieku,zperspektywyWielkiejReformy
wteatrze.Poetycki,wizyjnyisymbolicznydramat
romantyczny,oluźnejkompozycji,oformieotwartej
iowielkimładunkuekspresjisłowaiwielkościidei,
łączącyrealizmzmetafizyką,tonprorockizkomizmem,
