Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
NarratorpowieścipoetyckiejoJanieBieleckimprzedstawiasiebiejako
poszukiwaczatajemniczejwiedzy,zamkniętejdotejporywdawnychksię-
gachciemnejklasztornejbiblioteki.Przeszłośćwyłaniającasięzzapisów
robinaczytelnikuwrażeniemartwegoświata(flJakdzikotenjęzykumar-
ły,/Podpióremwkształtynieżywesięłamiefl;I59).Historiazdajesiębyć
dalekaodteraźniejszości,wktórejegzystujenarrator,podobniejakzapisy
przodkówsątrudnodostępne,bospięterdzawąklamrą.Żebysiędonich
dostać,zrozumiećje,należypodjąćtrudotwarciaiprzebiciasięprzez
flumarłyjęzykfl.Romantycznypoetapowoliuzmysławiasobiecelswoje-
godziałania.flUbiegłewiekifl,októrychczyta,porównujedosfinksów.
Początkowowobecnichbezradny,będziechciałjerozszyfrować:
Znajdujęsłowa:flKrajnaszdosiągłszczytu,
Chylićsięmusiałfl.-Preczzmyśląszatana!
Pamięćwdalekichwiekachobłąkana
NiechspoczniełOknoklasztoruotworzęł
O!jakspokojneotchłaniebłękitu,
Tamzdalapłyniezłotychkłosówmorze,
Atuklasztoruszumiąciemnelipy;
Myślrozweseladalekiszmerlasów.
Gdypogrzebałempamięćdawnychczasów,
Jestemwesołyjakbiesiadnikstypy.
(I59)
Sądzę,żepostacinarratoraSłowackiprzypisałodczuciazbliżonedo
tych,któresamwówczasżywiłwobecprzeszłościnarodu:gorycziob-
cość.flKrajnaszdosiągłszczytu,/Chylićsięmusiałfl-słowatepoeta
odczytujejakopodszeptszatana.Zdajesiępolemizowaćztezą,żeflchy-
lićsięmusiałfl.ZaokresszczytowywdziejachRzeczypospolitejuważa
siędodzisiajwiekXVI,flzłotywiekfl.Czyregresdającysięobserwować
jużodkońcaszesnastego,przezcaływieksiedemnastyiwkońcuczy
upadekwosiemnastymwiekubyłnieunikniony?Czydziejetocząsię
wedługbezwzględnegoprawanastępowaniaposobieepokszczytuiupad-
ku?PoglądtenbyłjednązpropozycjiwyjaśnieniaupadkuRzeczypo-
spolitej,sformułowanąjużprzezklasyków.Porządekświata
uwarunkowanywzrostemiupadkiemnarodówprezentujechociażby
LudwikOsińskiwwierszuBóg3,podobnieperiodyzujedziejeJoachim
3
Por.M.Nalepa,Rozpaczipróbyjejprzezwyciężeniawpoezjiporozbiorowej
(1793-1806),Rzeszów2003,s.88.
