Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29
twórczości.Cooznacza,żeNiemcewiczbyłważnydlaSłowackiegochyba
tylkowokresiemłodzieńczym.
Ciekawenatomiast,żeMickiewicza,jakustaliłJózefTomaszPokrzyw-
niak,nieinteresowałanigdyszczególnietwórczośćliterackaautoraJana
zTęczyna,alewzórosobowyNiemcewicza-Polaka25.Szacunekdlado-
konańpatriarchyliteraturynieprzekładałsięwcalenaakceptacjęjegoprze-
konań.MickiewiczkomentującypoglądyNiemcewiczanapolską
konstytucjęczyrewolucjęfrancuskązarzucałmiłościdoojczyznystarego
poetyflzbytniąziemskośćfl,flzbytniąmaterialnośćflorazflbrak[ł]wznio-
ślejszegouczucia,religijnegoimoralnegoodczuciasprawypolskiejfl26.
Sarmatawbajronicznymkostiumie
JanBieleckizostajeprzeciwstawionySieniawskiemuiotaczającejgo
szlachcie.Opisweselnegoubiorupełnifunkcjęwartościującą:
Zotwartemczołem,JanBieleckizbrojno,
Whusarskiejzbroi,wmisiurcezestali,
Jakodobitwystanąłdoołtarza
(I62-63)
Przedstawionywpierwszejpieśnibohatertorycerz-husarz.Jego
flotwarteczołofl,czołokogoś,ktomapodniesionąprzyłbicę,zostajeprze-
ciwstawioneflzachmurzonemuczołuflpanaBrzeżan.Romantycykorzy-
stalizustaleńtzw.flfizjonomikifliflpatognomikifl27,dlategozczoła
Sieniawskiegodałosięodczytaćdumę:flDzisiajnaczolepozbyłzwy-
kłejdumyfl-(wyjątkowopozbyłsię,ponieważchcepozyskaćdlaswo-
ichplanówokolicznąszlachtę),azBieleckiego-odwagę.Choćpoeta
zaznacza,żeflswatyidrużbywystąpilistrojnofl,owastrojnośćniezostała
25
Por.J.T.Pokrzywniak,Mickiewiczopisarzachpolskiegooświecenia,w:Księ-
gaMickiewiczowska.Patronowiuczelniwdwusetnąrocznicęurodzin1798-1998,red.
Z.Trojanowiczowa,Z.Przychodniak,Poznań1998,s.235.
26
A.Mickiewicz,cyt.za:J.T.Pokrzywniak,ibidem.
27
MariaŻmigrodzkazwracauwagęnawystępowaniewcharakterystycepostaci
wliteraturzedziewiętnastowiecznejchwytówteoriifizjonomikiLavateraodetermini-
stycznymcharakterzewrodzonychpredyspozycjipsychofizycznych,któredajesięwy-
czytaćztwarzy,orazpatognomiki,czylipomysłuosiemnastowiecznegofilozofa
iaforystyLichtenbergaodczytywaniazwyrazutwarzyprzeżyćczłowiekaiwniosko-
waniazniejojegocharakterze.Por.M.Żmigrodzka,Orzeszkowa.Młodośćpozytywi-
zmu,Warszawa1965,s.437-438.
