Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Doarchaizmówzaliczasiętakżewyrazyiichformy,któreniemają
dziśsamodzielnegożycia,leczwystępująwyłączniejakoskładniki
utartychzwiązkówwyrazowych,np.zaimkiki,sizawartewpołącze-
niachfrazeologicznych:kidiabeł;pokiegodiabła;nito,nisio;dosiego
roku.
Anachronizm(wyrazprzestarzały)towyraz,któryjestużywany
przeznajstarszeistarszepokoleniePolaków.Wyrazyprzestarzałe
należądosłownictwaczynno-biernego,którewychodzizużycia,np.:
awanseCszczególnewzględy,grzeczność,uprzejmość,zaloty’,bacz-
nośćCuwaga,czujność’,cenzurkaCocenaszkolna,stopień’,gżegżółka
Ckukułka’.
Historyzm(archaizmrzeczowy)tonieużywanywspółcześniewy-
razodnoszącysiędorealiówminionychepok,wyszedłonzobiegu
wrazzzanikiemdesygnatu,któryoznaczał,np.:basałyk,kluba,piędź,
pręgierz,tynf//tymf.Terminnhistoryzm”,którymatradycjemiędzy-
narodowe,bywazamienniestosowanyzarchaizmemrzeczowym.
Archaizmyrzeczowenależądobiernegozasobuleksykalnego,jednak
użytkownikomjęzykapolskiegowmniejszymlubwiększymstopniu
znanesąichznaczenia,podtrzymujejenaukahistoriiczyliteratura.
Wskazanaklasaarchaizmówjestdośćproblematyczna.Wśródjęzy-
koznawcówniemazgodnegostanowiskacodotego,czyomawiane
formyjęzykanazywaćarchaizmami.Niektórewspółczesnesłowniki
nieużywająkwalifikatorachronologicznegowodniesieniudoarcha-
izmówrzeczowych,ponieważjesttoinformacjanatematdesygnatu
wyrazu,anieojegowłaściwościachjęzykowych.
Zuwaginato,żeniniejszeźródłofrazeologiczneopracowanezosta-
łowprzeważającejczęścinamaterialeczerpanymzUniwersalnego
słownikajęzykapolskiego,przyjętownimidentycznepraktykioceny
słównacechowanychchronologicznie(więcejnatentematwczęści
Artykułhasłowy).
12
