Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MaciejFic
12.JanLudyga‑Laskowski,Zaryshistoriitrzech
powstańśląskich:1919-1920-1921
narodowowyzwoleńczejnarzeczwątków
społecznych(elementównwalkiklas”).Wy-
raźnykierunekzmianinterpretacyjnych
wyznaczyłaPierwszaKonferencjaMetodo-
logicznaHistorykówPolskichz1953roku.
WprzypadkuIIpowstaniaśląskiegospro-
wadziłysięonedopodkreślanianegatyw-
negocharakterudrugiejgórnośląskiejin-
surekcji.PodejmującytętematykęKarol
Lapsterocenił,żeIIpowstaniemiałomiej-
scewówczas,gdynpolscyiniemieccyrobot-
nicyokazująwtysiącachformswąsolidar-
nośćznarodamiradzieckimiiicharmią”
,
samopowstanieskierowanebyłonrzeko-
moprzeciwkoniemieckiejpolicji”ipro-
wadzonebyłojakonwspólnaakcjawszyst-
kichpartiipolskiejiniemieckiejburżuazji”
,
któreprzygotowaływspólneodezwyna-
wołującedozaniechaniawalkiiutworze-
niawspólnejpolicjimieszanej.IIpowsta-
nieśląskieumieściłonwkontrzedozrywu
z1919roku,oceniając,żewprzeciwieństwie
38
donrewolucyjnegocharakteru”Ipowstania
-drugienależałopotraktowaćjakonreak-
cyjne,kontrrewolucyjne”
,ponieważokaza-
łosięaktemdywersjijegouczestnikówwo-
becrozwijającegosięruchurewolucyjnego.
Odwilż
npolskiego
Października”
1956rokustworzyłaszansępowrotudoba-
dańnadpowstaniamiśląskimiiponow-
nejichinterpretacjiwkontekścienarodo-
wym.Jednymzpierwszychhistoryków
podejmującymtętematykębyłTadeusz
Jędruszczak,którywkońculat50.wydał
dwieprace:PolitykaPolskiwsprawieGór-
negoŚląska1918-1922(1958)iPowstania
śląskie(1959).Powstaniaśląskiestarałsię
przedstawićwszerszymkontekścieeuro-
pejskimiświatowym,asposóbprezenta-
cjipowstańmożnaocenićjakopróbępo-
godzeniazałożeńdoktrynalnychstalinizmu
zpoodwilżowympowrotemdotradycyjnej
historiografii.Dobrzewidaćtonaprzykła-
dzieIIpowstania,którenwybuchłowścisłej
łącznościzlipcowo-sierpniowymśląskim
ruchemstrajkowym,któryrozwinąłsię
jakoczęśćmiędzynarodowejakcjisolidar-
nościowejproletariatuzRosjąRadziecką,
wciągniętądowojnyzPolską”3.Wprzy-
czyniezrywuwidziałprzedewszystkim
aktywnośćstrajkową,niedostrzegającna-
rastającegoterroruniemieckiego,skierowa-
negonietylkoprzeciwkoPolakom,aletakże
francuskimsiłomsprzymierzonych.Uwy-
puklałniechęćpolskichśrodowiskdecy-
zyjnych(rządu,PKPleb,dowództwaPOW
GŚ)dostrajkówipodjęciawalkizbroj-
nej.Konkludując,uznał,żejakkolwieknie
byłomożliwedoprowadzeniew1920roku
dowłączenia(używałterminunzjednocze-
nie”)GórnegoŚląskadoPolski,tomożliwe
byłojegozdaniemdoprowadzeniedouchy-
leniaplebiscytu.Samzrywoceniłjednak
jakonpożyteczny”
,bokładącykresnkombi-
nacjomniemieckim”
.
NiecoinaczejkwestięIIpowstaniaau-
torzaprezentowałwpracypt.Powstania
