Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
GrażynaStachyra
Chwytamrzuconeprzezkogośpierwszekaczeńce,któresąjakmaleńkiesłonecz-
ka,jakzwiastunypiękna”(Brzosko-Mędryk1975:406).
Twórczynieradiapodświadomiezrealizowałykonceptnierozdzielnościsło-
waidźwiękuwcodzienności,powiązaniagozmyśleniemsytuacyjnymikonteks-
tualnym.Słowawygłaszanewbarakuzyskiwałystatuswydarzenia,ponieważ
spikerkaudzielałaimswojegogłosu,apozostałekobietyuczestniczyływtym
działaniuprzezsłuchanieiinterpretowanie.vWspólnapracahermeneutyczna
jestpróbąwłączeniausłyszanegosłowadostrukturyswojegodotychczasowego
doświadczenia.Słowootrzymujenoweżycie”(Branicki2016:159).Głosradia
dawałsłowomnoweżycie,ponieważdocierałdokobietipozwalałnaintrospek-
tywnedoświadczenieszczęścia.vFantazjąprzenosimysiędonaszejWarszawy.
Widzimyjątaką,jakabyłaprzedwojną:tętniącażyciem,beztroska,wieczorem
osnutaopalowymblaskiemlatarń[ł]roześmiana,rozśpiewanastolica”(Tara-
siewicz1988:25).
GłosvRadiaMajdanek”emitowanybyłprzezspikerkiwwielkimnapięciu,
aprzezwięźniarkiwysłuchiwanywskupieniu:vChwytamoddech,abarakzale-
gacisza.[ł]TuRadioMajdanek-brnędalej,suchymiwargamiwypowiadając
przygotowanąaudycję”(Brzosko-Mędryk1968:95-96).Taciszabyłarodza-
jemprzyzwoleniazestronywspółwięźniarek.Dawałaprzestrzeń,bygłosmógł
wniejdobitniewybrzmieć,objąćkażdąsłuchaczkę,dotrzećdoniejzprzekazem.
Uruchamiałsplotintrospekcji,zgodniezOngowskimstwierdzeniem,żevwystęp
oralnyjestzkoniecznościuczestniczeniem,przynajmniejotyle,oilesposóbre-
akcjiaudytoriumponiekąddeterminujedziałaniamówiącegoiviceversa”(Ong
2009:91-92).Trudnoinaczejniżchęciąuczestnictwatłumaczyćtędyscyplinę
milczeniakilkudziesięciukobiet,zmęczonych,głodnych,obolałych.Ciszastawa-
łasięsymbolicznymgestemsłuchaczek,prośbąogłos,któregodziałaniemożna
nazwaćmagicznym:vRozmowystopniowocichną.Pryczeprzestajątrzeszczeć.
Przełykamślinęizaczynam:Halo,halołCisza.Wiem,żetaciszajestjużdla
mnie.Czujęogromnenapięcie”(PiwińskaPMMVII/M210:16-17).Głosko-
leżankisymbolizowałgłosradiaitymsamymbyłobdarzony(zaprzyzwoleniem
słuchaczek)magiczną,rytualnąsiłąwywoływaniamentalnychobrazów:vNa
skrzydłachnaszejtęsknotyunosimysięmyślamidonaszychdomów”(Tarasie-
wicz1988:25).
TakotoszczególnegosensunabierająsłowaTadeuszaPeipera(1927)do-
tycząceprocesurecepcjiradia,wtrakciektóregoważnajestobecnośćdrugiego
człowiekawłączonegowtensam,codrugi,aktsłuchania.Jednoczesnośćsłucha-
niauświadamiaodbiorcy,zdaniemPeipera,żejestoncząstkąrozgałęzionego
aparatu,nietylemechanicznego,cospołecznego.vRadioMajdanek”jestprzy-
kłademistotnościspołecznegoaktuprzyswajanianarracji.Towłaśniekreowanie
społeczności,aniesamatechnologia,stanowioemocjonalnejsileoddziaływa-
niaradia.Radioodwołujesiębowiemdomedium,jakimjestgłosludzki,medium
pierwotnejoralności.
