Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
HenrykĆwięk
DziałaniaspecjalneprowadzonewlatachdwudziestychwNiemczechzmie-
rzaływdużymstopniudorozpoznaniaorganizacjicywilno-wojskowych,które
byłydobrzewyposażoneiwyszkolone32.Stronapolskastarałasięrozpoznawać
Reichswehrę.Jednakbardzotrudnobyłopozyskaćdowspółpracyżołnierzy
niemieckich.BylioniwwiększościwrogousposobienidoPolski.Ichsytuacja
materialnabyładobra.Obawialisięsurowejodpowiedzialnościzaszpiegostwo.
NabórdoReichswehryorganizowałyokręgidywizyjne,aprzeprowadzałygo
batalionyipułki.Przyjmowanotylkowzorowychochotników33.
Niemcywokresieodbudowystrukturikadrwywiadowczychnawiązywa-
lidowzorówprzedwojennych,kiedytodominowałwysokipoziommoralny
woficerskimkorpusiewywiadowczym.Dotegopionuprzyjmowanooficerów,
którzyprzeszliodpowiedniąselekcję.Oficermusiałbyćzdyscyplinowany,cieszyć
siępełnymzaufaniemprzełożonych.Wywiadniemieckiniejednokrotnieprzy-
pisywałwiększąwartośćinformacjomniżdokumentom,wzbudzającymczęsto
nieufność34.Opiniitejnienależytraktowaćbezkrytycznie,możnaprzypuszczać,
żebyłaonawynikiemdziałańdezinformujących.Nienależyjednaksądzić,że
Niemcyniedocenializnaczeniazdobywanychdokumentów.Instrukcjeczęsto
zawierałypoleceniauzyskaniaokreślonychrozkazów,okólnikówbądźinnych
źródeł.Stanowiłyonedoskonałymateriałdosprawdzeniainformacjidostarcza-
nychprzezinnychagentów.Abwehrazregułyufaławspółpracownikomide-
owym.Natomiastdiametralnieinnybyłstosunekdoagenturyopłacanejbądź
pozyskanejnapodstawiemateriałówobciążających.Wpoczątkowymokresie
współpracynajczęściejwogólenieufanotymludziom,apóźniejstosowano
zasadęograniczonegozaufania.Staranosięwięcwmiaręmożliwościangażować
dowspółpracyinformatorówdziałającychzpobudekideowych,choćniezawsze
byłotomożliwe.Wywiadniemieckitrafiałjednakwtymwzględzienapodatny
grunt.Mniejszośćniemiecka,prowadzącdziałalnośćszpiegowską,kierowałasię
względamiideowymi.
WrogistosunekNiemieciRosjidoodrodzonejRzeczypospolitejwdużym
stopniuwyznaczałkierunkiwspólnychdziałańtychpaństw.Wtymkontekście
należypodkreślić,żewspółpracamiędzynimimiaławcześniejszetradycje35.
Powojennewspółdziałanieniemiecko-sowieckiebyłoH[ł]naturalnymobja-
wemdążeniadozaspokojeniapotrzebswoichkrajów[ł]”36.Obejmowałosferę
polityczną,wojskowąiprzemysłową.OddziałIIzwracałszczególnąuwagęna
32CAMSW
,sygn.289,t.62,OpracowanieOddziałuIISGdot.kontaktówpolskiegowywiadu
wwojskuniemieckimz4października1932r.,k.50–53.
33Tamże,k.53–59.
34CAMSW
,sygn.240,Charakterobecnegowywiaduniemieckiego,bbd.,s.72–77.
35Zob.szerzej:M.Kellog,Rosyjskieźródłanazizmu,Poznań2015.
36CAMSW
,sygn.614,t.174,Współpracaniemiecko-sowiecka1920–1933,Opracowanie
OddziałuIISGzczerwca1933r.,s.1–66.
