Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RolasłużbspecjalnychDrugiejRzeczypospolitejwsystemieochrony...
25
współpracęwojskowąArmiiCzerwonejzReichswehrą,którawzasadzieroz-
poczęłasięjużw1919r.37.
Wkwietniu1922r.doszłodonormalizacjistosunkówniemiecko-sowieckich
wRapallo,gdzieWalterRathenauiGieorgijCziczerinpodpisaliukład,wzmac-
niającypozycjęmiędzynarodowąobupaństw38.Stronywymieniłytakżetajne
noty39.RozpocząłsięnowyokreswspółpracymiędzyNiemcamiaZwiązkiem
Sowieckim.Podkonieclipca1922r.wnajwiększejtajemnicypodpisanoukład
owspółpracywojskowej,którejostrzebyłowymierzonewPolskę40.Traktat
wRapallobyłpoczątkowymetapemporozumienia,którywiódłdopaktuRib-
bentrop–Mołotow.
WywiadDrugiejRzeczypospolitejbyłszczególnierozbudowanywdwóchkie-
runkach:wschodnim–przeciwkoZwiązkowiSowieckiemu,zachodnim–prze-
ciwkoNiemcom41.SamodzielnereferatyHWschód”iHZachód”koordynowały
wsztabieOddziałuIIdziałalnośćwywiadugłębokiegoipłytkiego,atakżekontr-
wywiadu.ReferatHZachód”kierowałdziałalnościądwóchekspozyturtereno-
wych–usytuowanychwKatowicachiPoznaniu.Taostatniazostałaprzeniesiona
w1930r.doBydgoszczy.Ekspozyturanr4wKatowicachobejmowałaswym
zasięgiemnietylkoterytoriumŚląska.Jejposterunkioficerskiebyłyusytuowane
wCieszynie,Chorzowie,NowymTargu,ado25sierpnia1939r.ekspozyturzetej
podlegałyplacówkiwOstrowieWielkopolskimiCzęstochowie,którenastępnie
zostałyprzekazaneEkspozyturzenr6wŁodzi42.Zewzględunazłożonośćspraw
narodowościowychekspozyturakatowickabyławdużymstopniuzaangażowana
wdziałalnośćkontrwywiadowczą43.Ekspozyturabydgoskaprowadziładziałania
specjalnenaobszarzePrusWschodnich,WolnegoMiastaGdańska,Pomorza
ZachodniegoiwrejonachprzygranicznychnapółnocodWartyiliniikolejowej
Poznań–Berlin.PosiadałaplacówkioficerskiewPoznaniu,Grudziądzu,Staro-
gardzie,Mławie,Lesznie,Białymstoku,PileiKwidzynie.Działalnośćwywiadu
ofensywnegoprowadzonaprzeztęekspozyturęsięgałanajczęściej50–100km
wgłąbterytoriumniemieckiego.Bardzoczęstobyłyzniąskorelowanepoczynania
kontrwywiadowcze.Obronneakcjezwalczaniawpływówwywiaduniemieckiego
37Zob.szerzej:J.Wieliczka,ReichswehraaArmiaCzerwona.Nawiązaniekontaktówipierwsze
porozumienie1919-1923,HZeszytyNaukoweUniwersytetuJagiellońskiego”1994,z.112.
38H.Batowski,Międzydwiemawojnami1919-1939,Kraków1988,s.108.
39J.Krasuski,Stosunkipolsko-niemieckie1919-1932,Poznań1975,s.29–31.
40NauwagęzasługujerozpoznaniewspółpracyReichswehryzArmiąCzerwonądokonane
przezkierownikaberlińskiejplacówkiIn3rtm.(mjr.)JerzegoSosnowskiego.Zob.H.Ćwięk,
RotmistrzSosnowski.AswywiaduDrugiejRzeczypospolitej,Kraków2010,s.67–78.
41W
.Jastrzębski,MajorŻychońibydgoskaekspozyturawywiadu,Bydgoszcz1994,s.25.
42Z.Witrowy,ElaboratodziałalnościOddziałuIISztabuGłównegowokresiemiędzywojennym,
WojskowyInstytutHistoryczny,PracowniaDokumentacjiNaukowej(WIHPDN),sygn.I/3/17,
s.9–13.
43M.Cieplewicz,M.Zgórniak,PrzygotowanianiemieckiedoagresjinaPolskęw1939r.(wświetle
sprawozdańOddziałuIISztabuGłównegoWP),Wrocław–Warszawa–Kraków1969,s.9–10.
