Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozdział1.ZAŁOŻENIAPROJEKTU…
jestująćwramytypologiiidokonaćichanalizy(choćbyformalnej)wopar-
ciuospójnestandardy.Dyskursywneitrudnedookreśleniajestustalenie
pierwotnychźródełniektórychkomicznychmotywów,wątkówczywzor-
cówosobowychwystępującychwdowcipach(zwykleanonimowychiod
latprzedrukowywanychwwieluodmianachwkolejnychantologiach),hu-
moreskachorazsatyrach,podktórymipodpisująsięniekiedyznamienici
literaci.Zgłębienieogromnejilościmateriałujestdlabadaczaniezwykle
czasochłonne,azuwaginainterdyscyplinarnośćzagadnieniadokonaneana-
lizyłatwopodważyć.Postanowiłempodjąćsiętegozadaniajakopedagog.
ZdaniemJanuszaLalewicza:Pojęcieliteratury,którymposługujemy
sięwspółcześnie[ż],powstałoniecałedwieścielattemu.[ż]Współczesny
badacz,któryanalizujeliteraturęmasowąobokliteraturyelitarnej,utwory
awangardoweobokpublikacjibrukowych,apiśmiennictwoobokutworów
radiowychiradiowychadaptacjiliteraturypisanej,uświadamiasobiebez
trudu,żeprzedmiotnaukioliteraturzepodkoniecXIXw.byłznaczniewęż-
szyibardziejjednorodny:byłatoantologiatekstówpisanychipublikowa-
nychdrukiemjakoutworyindywidualnychautorów,aobejmującaniewielki
procentarcydziełnależącychdojednegoobieguspołecznego25.Zdajęsobie
sprawę,żeniektórezzamieszczonychtuprzykładówspecjaliścizaliczy-
libydoliteraturytrywialnej,anawetbrukowej26.Niektórzyzapewneza-
ryzykowalibywartościowanieidoradziliposłużeniesięopozycjąukultura
wysoka/kulturaniska”.Obawiamsięjednak,żebyłobytopodejściedys-
kursywneikogośmogłobykorcić,byprzedstawionetuutworywogólepo-
segregowaćnauwysokieiniskie”,tojestnawartościowe,niewartościowe
lubwartościoweinaczej.Takmogłobysięzdarzyć,skorowtymsamym
projekciebadawczymnarównychprawachuwzględnianesąutworyzawie-
rającepodobnekomicznemotywy,wątkiiwzorceosobowe,lecznależące
doróżnychobiegówspołecznych-naprzykładhumoreskizaczerpnięte
zkalendarzy,fraszkiklasykówpolskiejliteratury,monologikabaretowe
itp.Napotrzebytejmonografiiproponujęwięcumownezakwalifiko-
waniezawartychtumateriałówdoliteraturyikulturypopularnej.
Niejestmoimzamiaremdookreślaniekażdegozzamieszczonych
utworówpodwzględemgatunkuiformy.Uogólniając,traktujęjejakoko-
miczneutworyoedukacji.Współtworząonewzględniewyodrębnione
25
J.Lalewicz,Komunikacjajęzykowailiteratura,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wy-
dawnictwoPolskiejAkademiiNauk,Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk1975,s.5.
26
Więcejnatentemat:M.Fleischer,Literaturatrywialnajakoproblemsemiotyki,
[w:]M.Graszewicz,J.Kolbuszewski(red.),dz.cyt.,s.498-511.
