Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.ZAŁOŻENIAPROJEKTU…
21
uniwersumznaczenioweściślezwiązanezkulturąśmiechudanegośrodo-
wiska,poszczególnychosóborazzichwspólnotamiśmiechu.Gdyodbior-
ca(czytelnik,słuchacz,widz)potrafiowouniwersumrozpoznaćjakoczęść
własnegoświata,tojestwstaniezinterpretowaćzawartywutworachprze-
kazoznanychmuskądinądlubpodobnychosobachirzeczach,ajegowie-
dzaonichstanowidopełnienietreścidanegoutworu27.Dziękitemumożna
mówićośmiechuzedukacji,tojestozjawisku,wktórymosobalub
grupadostrzegakomizmzdarzeńiprocesówzwiązanychzedukacją
wróżnychkontekstachorazśmiejesię.Naogółbywatośmiechzcze-
goślubkogoś(satyryczny,agresywny),atakżeopartynadoświadczeniach
iwspomnieniachwspólnotowy,radosnyśmiechzkimś,choćbynawetnie
wszyscywewspólnocieśmiechuznalifakty,któredoniegodoprowadziły.
Dotyczącaedukacjitwórczośćkomicznaiaktywnośćspołecznato
nietylkodomenasferypotocznej(dowcipy,żarty,kawały)28,aletakże
profesjonalnej(utworyliteraturypięknejisztukiestradowej).Zgadzam
sięzAlicjąRybkowską,którejzdaniemznaczeniekomizmu(humoru)
wsztucewzrastadziękijegopotencjałowi:[ż]dyskursosztucetonietyl-
kodyskursakademicki,filozoficznyczyhistoryczno-artystyczny,aletakże
dyskurspopularny,odwołującysiędopotocznychprzekonańioczekiwań,
ożywiającysięzawszewtedy,kiedyoczekiwaniatesązawiedzione,aprze-
konania-naruszone29.Jakpiszeautorka:[ż]zdolnośćodbiorcówisamych
artystówdodostrzeganiapewnychelementówhumorystycznychwdziałal-
nościartystycznejjesttymczynnikiem,którydecydujeożywościsztuki
orazojejotwartościnanowesytuacjeipropozycje30.Moimzdaniemko-
micznatwórczośćartystycznadotyczącaedukacjimożedziałaćożywczo
nasferęedukacjim.in.dziękiwyśmiewaniuwystępującychwniejnapięć
ipatologii.Wysokonakładoweantologie,monografieiwydaniazbiorowe
27
Zob.J.Lalewicz,Komunikacjajęzykoważ,dz.cyt.,s.105.
28
Wykorzystujętukategoriepojęciowewichtradycyjnymrozumieniu:dow-
cip-krótka,komicznaformaliteracka,opowiadanaustnielubprzekazywanawantolo-
giach,kalendarzach,czasopismachitp.(np.dowcipyoJasiuwszkole,policjantachitp.);
żart-artystyczna(literacka,plastyczna)lubludowa(folklorystyczna,popularna)forma
komiczna,którejcelemjestprzekazaniekomicznegokomunikatulubsprowokowanieko-
micznejreakcji(np.żartprimaaprilisowy);kawał-uprzedniozaplanowanarozbudowana
formakomicznejinterakcji,którejofiarąpadanajczęściejosobacelowowyśmiewanalub
przypadkowa(np.wiadrozwodąumieszczonezaotwieranymidrzwiami,któreoblewa
ofiarę).
29
A.Rybkowska,Humorawspółczesnakondycjasztuki,Universitas,Kraków2016,s.8.
30
Tamże,s.20.Więcejohistoriihumoruwsztuce:tamże,s.22-26.
