Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI.PODSTAWYSOCJOLOGICZNEGOPOJMOWANIAKULTURY
Najstarszejejprzejawyniesąmożliwedoprecyzyjnegonamierzenia.Te
najdawniejszezapewneniezachowałysię,niemówiącjużotym,żeniektóre
znichbyłyulotne(jaknp.słowa,obrzędy)czynietrwałe(jaknp.ubiór,ozdo-
by)ipoprostuniemogłyprzetrwaćdonaszychczasów.Te,którepozostały,
wywołujądyskusjędotyczącąichdatowania,atakżeichdzisiejszejinterpreta-
cji.Jednakzcałąpewnością,jakludzieludźmi,musielionikomunikowaćsię,
przysposabiaćitworzyćnarzędzia,siedziby,okrycia,przygotowywaćposiłki,
grzebaćswychzmarłych,odprawiaćobrzędy,zastanawiaćnadsobąinadota-
czającymświatem,tworzyćsztukę.
„KierowanaprzezHenshilwoodagrupanaukowcówzRPA,USA,
Norwegii,FrancjiiWielkiejBrytaniibadałanadmorskąjaskinięBlombos
CaveznajdującąsięniedalekoPrzylądkaDobrejNadziei.Jakpisząbada-
cze,zjaskinirozciągasiępięknywidoknależący35metrówniżejOcean
Indyjski.Wewnątrzgrotywliczących77tys.latpokładachpiaskunaukow-
cyodnaleźlidwamałepodłużneprzedmiotywykonanezochry-brunatnej
glinkizawierającejuwodnionetlenkiisiarczanyżelazazmieszanezmine-
rałamiilastymi(dziśużywasięjejdoprodukcjifarb).Jedenzprzedmiotów,
naktórenatrafiliodkrywcy,miał5,3cmdługości,drugi7,6cm.Obanosiły
śladydokładnegowyszlifowanialudzkąręką.Naichpowierzchniktośwy-
ryłostrymnarzędziemwzórskładającysięzwieluznaków,X’.Faktdoko-
naniatakdokładnejwstępnejobróbkipowierzchniorazużyciezłożonego
motywugeometrycznegoświadczy,iżdziełosztukizostałoprzygotowane
świadomieprzezistotęmyślącązdolnądopodejmowaniaśmiałychdecy-
zji”(Jamkowski2002).
Choćniejesttodlasocjologiikulturynajważniejszakwestia,przypomnij-
mydlaprzykładukilkanajbardziejznanychwytworówkulturyzprzeszłości(za:
Nougier1989).ItakmalowidławgrotachwAltamirzepowstałyok.dwanaście
tysięcylattemu,wLascauxpowstałyok.piętnaścietysięcylattemu,rysunki
glinąwgrotachkołoSantaIsabelok.trzydzieścitysięcylattemu.Takżesprzed
ok.trzydziestutysięcylatwsteczpochodząnajstarszerzeźbykobietzwanych
„Wenus”(zktórychnajbardziejznanatoWenuszWillendorfupochodząca
sprzedok.dwudziestupięciutysięcylat).Człowiekneandertalskigrzebałswych
zmarłychjużnapewnook.czterdziestu-pięćdziesięciutysięcylattemu.Wtym
czasiepowstawałyteżinteresująceornamentynanarzędziachzkościczyrogu.
Paleolitycznetłukipięściowewformachbardzoobrobionychpowstawałyjuż
zpewnościąprzedstuosiemdziesięciutysiącamilat,zaśwformachbardziej
surowychprzedośmiusettysiącamilat(tzw.przemysłabwilski).Narzędziaka-
mienneużywanebyłyprzezczłowieka(awzasadzieprzezjegoprzodków-np.
Homohabilis)jużodczasówtzw.dolnegopaleolitu(liczonegozpewnościąna
trzymilionylattemu,jeżeliniewięcej).Wspomnijmyteż,żeprzedstawicielega-
tunkuzwanegoHomohabilismoglijużwpewnymzakresieposługiwaćsięnie
30
tylkoprymitywnyminarzędziami,aleimową.
