Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Autorytetizaufanie
osobom(atakżezbiorowościom,organizacjomczyinstytucjom)szczegól-
nychkompetencji,wiarygodnościizaufaniaorazinnychwspomnianychwy-
żejcech.Jesttoprocesdługotrwałyibardzozłożony.
Jakiekompetencjenajczęściejwchodząwgręwprocesietworzeniasię
autorytetu?Popierwszekompetencjewsferzedziałania,awięcautorytetde-
cydenta(przywódcy,założyciela,wodza,kierownika).Podrugiekompetencje
wsferzewiedzy,awięcautoryteteksperta(znawcy,specjalisty,biegłego).Wy-
sokiekompetencjemerytoryczne,wspartecenionymiwaloramietycznymi,
acozatymidzie,autorytetzazwyczajprzypisujesięludziom,którychuznaje
sięzamiarodajnychbądźwsprawachwiedzy,bądźwsprawachdziałania,
bądźwjednychidrugich.Imwiększyrespektludzieokazująmerytorycznym
kompetencjomdecydentówiekspertów(np.wdziedzinieprawa)orazich
postawieetycznej,tymwiększyjestichrzeczywistyautorytet.
Autorytetykreująprzedewszystkimci,którzyjużmająautorytet.Ludzie
miarodajnipowołująsięnainnychichzdaniemmiarodajnych,wskazująna
nich,przytaczająichwypowiedzi,aopiniapublicznanaogółtenwerdyktak-
ceptuje,zwłaszczajeśliodpowiedniewskazaniaiprzywołaniapowtarzająsię
dostatecznieczęsto.Wtensposóbtworząsięifunkcjonująelity,awięckręgi
ludziDwybranych”,uznawanychzanajlepszychpodjakimśwzględem,zatych
którzywswojejklasieczydziedzinieaktywnościuzyskalinajwyższenoty.
Każdaelita-polityczna,prawna,literackaczynaukowa-jestwyłaniana
przedewszystkimwedługwalorówosobistych(cnót,przymiotów,szczegól-
nychzdolności)izasług,przyczymgłównąrolęwrekrutacjidoelitynowych
członkówodgrywajądotychczasowiczłonkowieelity(onowychlaureatach
NagrodyNoblawznacznejmierzedecydująuprzednilaureaci,KapitułęOrła
Białegotworząosobyjużuhonorowanetymodznaczeniem,elitauczonych
decydujeolaureatachnagródpaństwowychwdziedzinienaukiitp.).
Statusczłonkaelitynaogółłączysięzprzypisywanymautorytetem
iuznaniem.Sąonetymwyższe,imówstatusjesttrudniejosiągalny.Istnieją
różnepublicznekręgielekcjiipromocjiautorytetów.Wsprawachmniejdo-
niosłych,codziennychczydośćbanalnych(jakwkwestiachmodyczymuzyki
popularnej)ogromnąrolęodgrywająśrodkimasowegoprzekazu,kreując
częstokroćulotne,połowiczne,anawetpozorneautorytety.Wsprawach
donioślejszejwagiwelekcjęautorytetówzaangażowanesąelityśrodowi-
skowe.Poszczególneśrodowiska-prawnicze,socjologiczneczyhistoryczne
-tworząwłasneautorytety,przypisującniektórymswoimprzedstawicielom
wyjątkowe,trudnoosiągalnekwalifikacje,kompetencje,umiejętności,znaw-
stwolubcnotymoralne.
Zewzględunacharakterprzypisywanychniektórymosobomkompeten-
cjimożnawyróżnićkilkarodzajówautorytetu:1)autorytetcharyzmatyka,
41
