Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zaspo​łecz​niede​gra​du​ją​ce,np.ni​skiejin​te​li​gen​cjiizwią​za​nejztącha​rak​te​ry​sty​kąroli„kla​so​we​gogłup​ka”.
NapierwszyrzutokawybórwyżejomówionychteoriiikoncepcjimożewydawaćsięCzytelnikowiarbitralny,
aprzeztodopewnegostopniaprzypadkowy.Jednakżedyskutowanerazemreprezentująaktualnystanwiedzyoraz
tendencjewbadaniachzzakresuspołeczno-poznawczejpsychologiiedukacji,wramachktórychzaprojektowano
iprzeprowadzonoeksperymentdotyczącystygmatyzującegopotencjałuterminu„eurosierota”/„eurosieroctwo”.
Ponadtopozwalająone,wrazzilustrującymijebadaniamiempirycznymi,satysfakcjonującowyjaśniaćzjawiska,
me​cha​ni​zmyipro​ce​sywpły​wa​ją​cenaja​kośćfunk​cjo​no​wa​nia„eu​ro​sie​rot”wróż​nychkon​tek​stachspo​łecz​nych.
Częśćdrugąniniejszejksiążkirozpoczynarozdziałmetodologiczny,wktórymopisanoschematpostępowania
eksperymentalnego,wramachktóregoweryfikowanohipotezyostygmatyzującejfunkcjikategorii
„eurosierota”/„eurosieroctwo”,wzestawieniuzpotencjalnieneutralnąkategoriąopisową„dzieckorodziców
czasowoprzebywającychpozagranicamikraju”orazbrakiemspecyficznychinformacjinatematsytuacji
rodzinnejdziecka.Omówionebadanieprzeprowadzonozgodniezeksperymentalnymparadygmatemprymowania
(poprzedzania,torowania).Zakładaon,żewwynikuwcześniejszejpodprogowejlubnadprogowej(tj.
odpowiednio:nieświadomielubświadomierejestrowanej)ekspozycjibodźców(np.słów,obrazów,dźwięków,
zapachówitp.),powiązanychwokreślonysposób,np.semantyczny,zbodźcamidocelowymi(np.innymi
słowami,obrazami,dźwiękami,zapachamiitp.),wzrastalubobniżasięszybkość/sprawnośćprzetwarzania
przy​po​rząd​ko​wa​nychimtre​ści(Ma​ru​szew​ski,2011;Ja​ry​mo​wicz,2008).
Eksperymentprzebiegałwtrzechpowiązanychzesobąetapach:prezentowaniainformacjinatematsytuacji
rodzinnejdziecka(ekspozycjaprymy),prezentacjizachowań(osiągnięć)dziecka(ekspozycjazachowańdziecka)
ipomiaruocendokonywanychprzezuczestnikównatematobrazudzieckaioczekiwańnajegotematwkilku
wy​mia​rachfunk​cjo​no​wa​nia(osza​co​wa​nieob​ra​zuiocze​ki​wańnate​matdziec​ka).
Wpierwszymetapieeksperymentuuczestnicyotrzymywaliinformację,żeprezentowaneimdziecko(chłopiec
lubdziewczynkawwieku9lub12lat)uczestniczyłowfikcyjnym„EuropejskimProgramieEdukacjaiRozwój”
(EPER),rzekomorealizowanymprzezUniwersytetPedagogicznywKrakowie,wramachprojektufinansowanego
przezEuropejskiFunduszSpołeczny.Manipulacjętęwprowadzonowcelupodniesieniawiarygodnościdanych
(prymy),któredostarczonoosobombadanymnatematdziecka.Następnieuczestnikówproszonoozapoznaniesię
zdokumentacjądzieckazawierającąszczegółowedanedotyczącejegopostępówwprogramie.Wzależności
odgrupyporównawczejuczestnikówinformowano,żedzieckojest„eurosierotą”(warunkipiętnaspołecznego),
„dzieckiemrodzica/rodzicówczasowoprzebywającychpozagranicamikraju”(warunkikategoriiopisowej)lubnie
podawanospecyficznejinformacjinatematsytuacjirodzinnejdziecka(warunkikontrolne).Wdrugimetapie
eksperymentubadanymprezentowanonagraniewideo(140sekund),wktórymdzieckorozwiązywałoszereg
zadańwtrakciejednejzcykliczniedokonywanychewaluacjiprogramuEPER.Wśródnichznalazłosięmiędzy
innymirysowaniefiguryzłożonejzpamięci,rozwiązywanieróżnychłamigłóweklogicznychitp.Zgodnie
zpodanąinstrukcjąprzedstawionewpierwszymetapieszczegółowewynikidzieckapochodziłyzzadań,których
roz​wią​zy​wa​nieutrwa​lo​nonana​gra​niuwy​świe​tla​nymwdru​gimeta​pie.
Postępowanieeksperymentalnekończyłosiępomiaremobrazuioczekiwańtworzonychprzezosobybadane
wobecprezentowanegoimchłopca/dziewczynki.Zarysowanaprocedurabadawczanawiązywaładoschematu
postępowaniaeksperymentalnegowykorzystanegoprzezDarleyiGross(1983)orazTrusza(2010a).Pierwsi
zwymienionychprezentowaliosobombadanym12-minutowenagraniewideozuwiecznionąnanimdziewczynką
oimieniuHannah,uczęszczającądoIVklasyszkołypodstawowej.Wzależnościodwarunków
eksperymentalnychnagranieuzupełnianodanyminatematniskiegolubwysokiegostatususpołecznego(SES)
rodzinydziecka(etapekspozycjiprymy).Opisanamanipulacjamiałanaceluwywołaniewśródbadanychniskich
vswysokichoczekiwańnatematosiągnięćedukacyjnychdziewczynki.Następnieuczestnikomprezentowano
kolejnączęśćnagrania,wktórymdziewczynkarozwiązywałazestawzadańpochodzącychzpewnegotestu
osiągnięćakademickich(etapprezentacjizachowań).Nagraniewideozostałozaaranżowanewtakisposób,
bybadaniniebyliwstaniejednoznacznieocenićwynikówdziecka.Wtrzeciejczęścieksperymentubadanych
pro​szo​nooosza​co​wa​nieosią​gnięćszkol​nychdziec​ka(etapkon​tro​liob​ra​zudziec​ka).
WykorzystanyprzezTrusza(2010a)schemateksperymentalny,wporównaniudoużytegoprzezDarleyaiGross,
zawierałkilkaistotnychmodyfikacji.Popierwsze,autoranalizowałwpływoczekiwańnauczycielinakierowane
wobecuczniówoddziaływaniawychowawcze,np.grupęwzmocnieńpozytywnychinegatywnych.Badanym
prezentowanodwanagraniawideo,naktórychutrwalonozgodneiniezgodneznormamispołecznymizachowania
tegosamegodziecka–chłopcawwieku7–8lat.Podrugie,powprowadzeniuprymy–informacjidotyczących
rzekomegoSESdzieckaijegointeligencji–badanioglądalinagraniazudziałemchłopca(etapprezentacji
zachowań).Wostatnimetapieeksperymentuuczestnikówproszonooocenęprawdopodobieństwazastosowania
różnychtypówreakcjiwychowawczychwobecchłopca(etapmediacjioczekiwańnauczycieli).Kontrolowano
równieższeregmoderatorów(czynnikówwpływającychnakieruneki/lubsiłęefektuoczekiwań)badanego
zjawiska,np.ukryteteorieinteligencjinauczycieli,atrybucje,poziomodczuwanegoprzeznauczycielizadowolenia
zwy​ko​ny​wa​ne​goza​wo​duitd.
Wkolejnychrozdziałachczęścidrugiejniniejszejksiążkiprzedstawionoiprzedyskutowanouzyskane
weksperymencierezultatywświetleprzyjętychhipotezbadawczych.Najogólniejrzeczbiorąc,okazałosię,
żepiętnującyefektterminu„eurosierota”/„eurosieroctwo”niejestjednorodny,awjegoanalizienależy