Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
SPOŁECZNOŚCILOKALNEPOGRANICZANIEMIECKO-POLSKIEGO...
jakohomogenicznychgrupspołecznych.Natomiastkierunekgeograficzny,
wodróżnieniuodantropologicznego,wskazywał,żeniecechybiologiczne
zbiorówjednostektworzącychgrupyspołecznemajązasadniczeznaczenie
dlaspoistościgrup,aleichprzestrzennerozmieszczenie.Środowiskogeo-
graficznewtymujęciumapodstawoweznaczeniedlarozwojuspołeczno-
-kulturowego.Terytorium,rozumianejakowłaściwościzamieszkiwanego
przezdanąspołecznośćśrodowiskageograficznego,czyliukształtowanie
krajobrazu,klimat,bogactwanaturalne,mazasadniczywpływnarozwój
społeczny.Wyznacznikamiterytorialnegocharakteruzbiorowościwśrodo-
wiskugeograficznymsąnastępująceelementy(Szczurkiewicz1970,s.192):
1)rozmieszczenieigęstośćzaludnienia,
2)rodzajezatrudnieniaorazaktywnościgospodarczejludności,
3)aktywnośćspołeczno-kulturowamieszkańców,rodzajeorganizacjispo-
łeczno-politycznychorazinstytucjipublicznych,formymałżeństwa,
4)religijność,mitologia,cechypsychiczne.
ZodmiennychprzesłanekideowychwyrastałypoglądyLeopoldavon
Wiesego(Szczepański1961,s.394).ByłonpoGeorguSimmelunajwybitniej-
szymprzedstawicielemsocjologiiformalnej.Zbiorowościokreślałmianem
ntworówspołecznych”.Zdefiniowałjejakozagęszczenieiskupieniesto-
sunkówspołecznych.Wyróżniłtrzyrodzajezbiorowości:masy,grupyoraz
zbiorowościabstrakcyjne.Masysątozbiorowościonajmniejszymdystansie
międzyjednostkąizbiorowością,arównocześnienajbardziejuzależnione
oddoraźnychdziałańjednostek.Grupynatomiasttraktowanesąprzez
vonWiesegojakotworyspołecznemającewzględnątrwałośćispójność.
Charakteryzująjenastępującecechy:
1)względnatrwałośćiciągłość,
2)podziałfunkcjimiędzyczłonkówgrupy,
3)świadomośćodrębności,
4)własnetradycjeiprzyzwyczajenia,
5)utrzymywanierelacjizinnymigrupami.
Zbiorowościabstrakcyjnesątotakietwory,wktórychistniejenaj-
większydystansmiędzyjednostkąazbiorowością.VonWiesenazywałje
ntworamiabstrakcyjnymi”,ponieważuważał,żedopierowielopokolenio-
wośćpowodujegenerowanietrwałychwartościżyciaspołecznego,niezależ-
nychoddążeńindywidualnych.Wjegorozumieniusocjologicznegosensu
tegozagadnieniaterytorialnośćstajesięistotnąwartościądlazbiorowo-
