Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
elementówtworzącychźródłosatysfakcji:treści(zawartości),specyficznych
atrybutówpraktykiorazsposobówuczestnictwa(Katz,Blumler,Gurevitch,
1973,s.514).JakstwierdzaprzywoływanyjużMcMillen,przedmiotemzain-
teresowaniasocjologiipowinnobyćzatemnprzedewszystkimto,cohazard
znaczydlauczestników”(McMillen,1996,s.9),awmniejszymwymiarze
jegowewnętrznaarchitektura(np.źródłafinansowania,budowaobiektów,
sposóbzarządzania).
Wtymrozdzialeprzedstawionezostanąnajważniejszespołecznekon-
tekstypraktykowaniahazardu3:wzoryfunkcjonowaniategofenomenu,
związekhazarduzprzekonaniaminatematregułrządzącychżyciemzbio-
rowym,głównekulturowesensyprzypisywanemuprzezjednostki4orazwy-
zwaniazwiązanezpodjęciemrozgrywki.
1.1.Hazardjakodziałaniemagiczne
Prapoczątkihazarduzwiązanesązpraktykamimagicznymi,awwęższym
ujęciu–explicitereligijnymi.FlorenceDavidpisze,żenprawiewkażdejre-
ligiioczekiwano,żebóstwowjakiśsposóbzakomunikujeswojąwolępro-
szącymotakigłoswiernym”(David,1962,s.13).Wefekcieposzukiwane
byłymedia,którezapośredniczyłybynieuchwytnydlaczłowiekanadprzy-
rodzonykomunikat;platformy,naktórychmaterializowałybysięboskiewy-
roki.Umożliwiaćonemiałyzarównopoznanieprzyszłości,jakiuzyskanie
boskiejporadywzakresietego,copowinnosięuczynićwdanejsytuacji.
Wrolęmediówwchodziłyspołecznienamaszczonejednostki(np.kapłani,
wróżki,mistycy),alefunkcjętakąprzypisywanorównieżpozaludzkimak-
torom–wybranymzwierzętomalboprzedmiotom.Wprzypadkumaterii
nieożywionejmusiałaonajednakdysponowaćokreślonymicechami(tzn.
dawaćróżnemożliwościnwypowiedzi”–np.poprzezróżnesposobyusta-
wianiasiękostki)orazdawaćsięwustalonysposóbuaktywnić(np.kościsą
rzucane).Takimimediamibyłykamienie,kości(zwykleodpowiedniodoszli-
fowywane,tzw.astragale),skorupyjaj,anawetodchodyzwierzątalboich
wnętrzności(zob.Schwartz,2009,s.26–28).Natomiastsamaczynnośćwy-
woływaniaboskiegogłosumiałacharakterreligijnegorytuału,któremuto-
3
Celemtegorozdziałuniejestzatemopisanieprocesuprzeobrażeńróżnychformuprawia-
niahazarduczyteżichspołecznejpercepcji–tozadaniezostałojużzrealizowaneprzez,
przywoływanychzresztąwtekście,historykówbadającychtenfenomen.
4
Kontekstytesąrozumianejakosyntetycznepolarefleksji,którezostałyutworzoneprzez
zbiórpomniejszychfenomenówimogłybybyćrównieżuporządkowanewedługinnych
kryteriów.
18
AdamMickiewiczUniversityPress©2023