Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
warzyszyłnierzadkotransalborodzajmistycznegouniesienia(Binde,2007;
por.Whittington,2001).
Zczasemwśródczynności,któremiaływywołaćwyłączniewypowiedź
siłnadprzyrodzonych,wyodrębniłysiędziałaniasłużącewskazywaniu
komutesiłybardziejsprzyjają.Pojawiłsiękomponentrywalizacyjny,po-
równującyskalęobłaskawieniaposzczególnychuczestników.Tennurt
praktyk,któredziśokreślićnależałobymianemhazardowych,szybkosię
rozpowszechniłizacząłbyćuprawianyprzezzwykłychludzi.Nieozna-
czatojednak,żedziałaniatepozbawionezostałymagicznegocharakteru.
Wciążstawkąwgrzewkościlubwkarty–pozaopisywanądalejnagrodą
materialną–byłotakżewskazanieosoby,którąwspierająbogowie;tego
wyjątkowegonwybrańcalosu”,doktóregouśmiechnęłasięfortuna.Per
Bindewskazuje,żepraktykomtymtowarzyszyłozawszejednofundamen-
talnepytanie,naktórejednostkachciałauzyskaćodpowiedźpoprzezgry
hazardowe:nCzysprzyjamiszczęście?”(Binde,2007,s.150).Hazardpełnił
zatemdalejswojąrolęmediumnadprzyrodzonego,Eliadowskiejhierofa-
nii(Eliade,1999,s.7).Bezosobowycharakterprzedmiotówsłużącychdo
gry,azarazemichzdolnośćdogenerowaniazróżnicowanychkomunika-
tówuczyniłyznichczystąkartędozapisaniaprzezbogów.Podjęciegry
stanowiłoaktdopuszczeniabóstwdogłosu,umożliwienieimartykulacji
ichwoli(Reith,1999,s.14–19).Należyjeszczezaznaczyć,żewywoływanie
wypowiedzisiłwyższychzachodziłonietylkowokolicznościachstrate-
gicznych(np.dotyczącychpodjęciawojny),alerównieżwzwyczajnych,
codziennychsytuacjach.Schwartzprzywołujecasusmyśliwych:nJeden
myśliwymógłpowiedziećdodrugiego:»Jeślikościułożąsięwęższymbo-
kiemkugórze,toudamysięnałowynapołudnie,jeżelinie–tonapółnoc«,
noirzucaliastragale.Zkoleipozakończeniupolowaniaznowumoglirzu-
caćkostki,tymrazem,abyustalić,któryznichzabierzedodomulepszą
częśćupolowanejzwierzyny”(Schwartz,2009,s.27).
Takrozpowszechnionyichętnieuprawianyprzezzwykłychludzihazard,
mimożewywodzącysięzpraktykreligijnych,jużoddrugiegotysiąclecia
naszejerystałsięprzedmiotemkrytykiwniemalwszystkichnajwiększych
religiachświata–odkatolicyzmu,protestantyzmuijudaizmu,przezhindu-
izmorazbuddyzm,poislam(zob.Binde,2007,s.152–157;Ferentzy,Turner,
2013,s.14–15;Schwartz2009,s.46–49).Choćstanowiskaokreślonychre-
ligiiróżniąsięnapoziomieargumentacji,towyróżnićmożnatrzygłówne
nurtygłoszonegosprzeciwu.
Pierwszymznichjestwniosek,żehazardkonkurujezreligiąirościsobie
prawodozajęciajejmiejsca.Stajesięlaickimwyznaniem,nzsekularyzowaną
religią”(Fuller,1974,s.67),gdziewiarawkonkretnegoboga(bogów)wy-
19
AdamMickiewiczUniversityPress©2023
