Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-527-8
20
JacekKurczewski
wznaczeniuprzedmiotowymizasadywalkioprawo,jakżadenspomiędzy
nfilozofówprawa”(Jhering1894:60).StądformułaJheringa,żenprawomoje
jestprawemogólnymobrażonymibronionymwkażdymszczególnymprzy-
padku”(Jhering1894:58),coogólnienazywanzasadąsolidarnościprawa
konkretnegozprawemogólnym”(Jhering1894:59).
Petrażycjańskateoriasporówisądówzawartajestwskomprymowanej
formienaparustronachizaczynasię,odziwo,odjheringowskiejwręcztezy
ogwałtownejnaturzepsychicznejprzeżyciaprawnego:
Psychikamoralna[...]naskutekswejnaturywyłącznieimperatywnej,bezrosz-
czeniowej,jestpsychikąpokojową[...].Inaczejrzeczsięprzedstawiawdziedzinie
psychikiprawnej,którąnaskutekjejnaturyatrybutywnej,roszczeniowejcharak-
teryzujatendencjedowymuszanianależnosci,awprzypadkachniezaspokojenia-
doczynnościnienawistno-represyjnych.Jeżelipewnejednostkiprzypisująinnym
obowiązkiprawne,asobieodpowiednieprawa,teinnezaśnieuznająistnienia
owychobowiązkówipraw,czytowogóle,czyteżtylkowzakresie,wjakimjesobie
rościstronaprzeciwna,stanowitopodłożepsychicznesprzyjającepowstawaniu
niebezpiecznychsporowikonfliktów,rozjątrzeń,gwałtów,przelewukrwi,niekiedy
wzajemnegowytępieniasięcałychgrupludzkich(Petrażycki1959I:240/241).
Przeciwdziałatemuntendencjaunifikacyjna”prawandotakiegorozwoju
iprzystosowania,abyosiągnąćjedność,zgodnośćitożsamośćpoglądów
prawnychmiędzystronami”(Petrażycki1959I:241).Jednymześrodków
unifikacjijestsądtraktowanyprzezPetrażyckiegojakoprocesnunifikacji
bezpośredniejkonkretnychprawiobowiązków”poprzez
zwróceniesięstronspórwiodącychdoosobytrzeciej,niezainteresowanej,zproś-
bąorozważenieirozstrzygnięciesporu[...]ztymskutkiem,żeopiniatama
obowiązywaćodtądobiestrony.Zastępujesiętuwięcrozbieżnepoglądyprawne
poglądemtrzecim[...]jakorozstrzygnięciemjednolitymobowiązującymobydwie
strony(Petrażycki1959I:254-255).
Petrażyckipodkreśla,żeprocestenmożebyćwykonywanynietylko
zudziałemsądówpaństwowychjakowyspecjalizowanychinstytucjiofi-
cjalnych,alewszędzietam,gdziestronatrzeciarozstrzygaspory,awięcna
przykład
rozpatrywanieirozstrzyganieprzezojca,matkę,nianięitd.sporówmiedzydziećmi
[...],sądkoleżeńskizpowoduobrazywstosunkachmiedzydziećmilubdorosłymi
