Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
dobrategospołeczeństwa40.Teoriaprawabędziepoprawnieskonstruowana
wówczas,gdyteoretykwłaściwiezidentyfikujerzeczywistewymogipraktycz-
nejracjonalności,copozwolimuzrozumiećprawojakoposiadającezasad-
nicząfunkcjęspołeczną(koordynacyjno-komunikacyjną).Dziękiprzypisaniu
prawutejfunkcjipodmiotyuświadamiająsobie,żespełniaonowymogiracjo-
nalności,corodzimoralnyobowiązekprzestrzeganiago(wrezultacieotrzy-
mujemyspecyficznąwersjęiusnaturalizmu).Teoriata,podobniejakteoria
Dworkina,zakładazatempewienteoretycznycel,którywykraczadalekopoza
względniedeskryptywne,metodologiczneaspiracjepozytywistów.określenie
celuteoriiwtensposóbjest-ponownieanalogiczniedokoncepcjiDworkina
-niezależneodprzyjęciasamejmetodologiiinterpretacyjnej(przecieżsposób
określaniacentralnego,racjonalnegoimoralnegoprzypadkuprawamógłby
byćinny).Możnawięcstwierdzić,żedecyzjaoprzyjęciumetodologiiinter-
pretacyjnejstanowizjednejstronyelementprogramukrytykipozytywizmu
zanadmiernąpowściągliwość,zdrugiejzaś-krokwkierunkuprzedstawie-
niajakiejśszczególnejwizjiinterpretacji(hermeneutyki)prawnej,przyczym
dokładneokreślenietejwizjiwymagadalszychzabiegówbadawczychitwór-
czych,azatemwymagadalszegowysiłku.
Jakwiadomo,pozytywizmnagrunciemetodologicznymprzyjmuje
powściągliwątezęnmetodologicznegopozytywizmu”(wyrażonąjużprzez
H.L.A.Harta),zgodniezktórąchoćtofaktycznieprzyjętametodologiaprze-
sądzaoocennymwyborzegranicprzedmiotuopisu(należybowiemzdecy-
dować,cojestważneizasługujenaopisaniejakonprawne”czymieszczącesię
wgranicachpojęciaprawa),tojednakpozostawiaotwartąkwestię,czyto,co
jestważne,jesttakżesamowsobiendobre”
,nnajlepsze”(pozytywnieocenione
moralniewtokukonstruktywnejinterpretacji,jakwskazujeDworkin,bądź-
jakwskazujeFinnis-poprzezprzypisanieprawuzgóryokreślonejfunkcji),
alboteżnzłe”(negatywnieocenionemoralnie,jakwskazałbykażdyauten-
tycznyantypaństwowieclubanarchista).Wtymograniczonymzakresieopis
pozytwistycznymacharakterneutralny(value-neutral),cołączysięzpostu-
latemwydzieleniaautonomicznejsferyprawa(limiteddomainoflaw)41.Teo-
40JakwskazujeL.Green:n[T]heevaluationsofthetheoristhimselfareanindispensable
anddecisivecomponentoftheselectionorformationofanyconceptsforuseinthedescrip-
tionofsuchaspectsofhumanafiairsaslaworlegalorder[...]thetheoristcannotidentify
thecentralcaseofthatpracticalviewpointwhichheusestoidentifythecentralcaseofhis
subjectunlesshedecideswhattherequirementsofpracticalreasonablenessreallyare”;
J.Finnis,NaturalLaw...,op.cit.,s.16-17.
41F.Schauer,Telimiteddomainoflaw,nVirginiaLawReview”90(7)/2004,s.1909in.
28
