Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
riigramatycznych,rozwiązańrytmiczno-brzmieniowychiwersyfikacyj-
nych.Odniesieniegojednakwyłączniedojednościjęzykanieprowadzi
douzyskaniaekwiwalencji,któramożliwajestnapoziomieinwariantu,
czylisensuwynikającegozformyitreścioryginału.Ekwiwalencjajest
bowiemuzależnionaodinterpretacji,czynnościujawniającejintegral-
nośćtreściiformy.
Tekstjestniemy—jakpiszePaulRicœur6,ponieważwypowiedzi
neutralnychniema7.Wypowiedźodnosisięzawszedopojęcia,histo-
rii,doświadczeniażyciowegoiczytelniczego,docharakteruosoby,celu
komunikatuitp.Tekstżyjezatemwkontekście,awięcwprocesiekomuni-
kacji.Zakładaistnienienadawcy,odbiorcy,kontekstu,kodu,kontaktuitp.
Wprzekładziezostałpodwojonyaktkomunikacji,oczympisałaAnna
Legeżyńska,czegokonsekwencjąjestobecnośćwnimDdrugiegoautora”.
Podwojeniuuległyrównieżrelacjeosobowewpisanewtekst.Przekład,
wperspektywiekomunikacyjnej,cechująwięczmienionewspółczynniki
czasoprzestrzennezewzględunagenezęobutekstów,zuwaginaosoby
(autor,odbiorca,tłumacz),odbiorców—prymarnegoisekundarnego(tłu-
macz=odbiorca+nadawca)orazskutkioddziaływanianaodmiennychczy-
telników.Wwynikupodwojeniaprzezzmianęnośnikasensu(języka)tekst
oryginałunadalpozostałniemy,choćuległwzbogaceniudziękispotka-
niusięodmiennych(stopniowalnie)czasoprzestrzeni,pozostającychzsobą
wstosunkachdialogowych,polemicznych,aczasemsięwykluczających.
Przekładjakozjawiskoiśrodekkomunikacjimiędzykulturowejsta-
nowimiejscespotkania,conajmniej,dwóchkultur,będącwydarzeniem
hermeneutycznym,wktórymnastępujekonfrontacjaróżnych,jednost-
kowoikulturowo,postaw.Komunikacjadokonujesięwjęzykutłuma-
czeniazuwzględnieniempunktuwidzeniaświatawpisanegowjęzykory-
ginału.Przekładjestwytworemrozmowymiędzyludzkiej(autor—tłu-
macz)imiędzykulturowej(kulturaoryginału—kulturaprzekładu)na
jakiśtemat,służącsamozrozumieniuwwynikuodkryciainności.
Dziękitłumaczowiwydarzeniespotkaniamożezaistniećwprzestrzeni
międzyjęzykowejiwprzestrzenijęzykadocelowego,będącspotkaniem
jegointerpretacjijęzykowejoryginałuzczytelnikiemprzekładu.Odbiorca
docelowytylkowtedyuczestniczywspotkaniu,gdytłumaczwykorzysta
swekompetencjebilingwalneibikulturowe,zachowującwdrugimtekście
istotnydlazrozumieniasensuelementobcości,ponieważsamopoznanie
wymagakonfrontacjiztym,coodmienne.Dlategoprocesrozumieniatłu-
6Por.P.Ricœur:Wyjaśnianieirozumienie.Tłum.K.Rosner.W:P.Ricœur:Język,
tekst,interpretacja.WybóriwstępK.Rosner.Tłum.P.Graff,K.Rosner.Warszawa,
PIW,1989,s.156—187.
7M.Bachtin(Problemyliteraturyiestetyki…)pisałrównieżonacechowaniuicelo-
wościkażdejwypowiedzi.
