Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
macza,jegointerpretacjatekstuwyjściowego,stanowipodstawęzaistnie-
niaprzekładujakospecyficznejformydyskursu8.
Wynikająstądjegowłaściwościzwiązaniezoryginałem,bezktórego
niemógłbypowstać9:intersubiektywnośćjakokonfrontacjadwóchoso-
bowości—autoraitłumacza10,intertekstualność11jakoskutekuwikłania
oryginałuwinnetekstywerbalneiniewerbalne12,atakżeintertekstual-
nośćpowstaławtokufunkcjonowaniaprzekładu(wytworu)wśródinnych
tekstówjegoliteraturyrodzimej13,intertekstualnośćwynikającazrelacji
zinnymiprzekładamifunkcjonującymiwkulturzeprzyjmującejorazinter-
tekstualnośćzoryginałemjakorodzajcytatu14;iwreszciepragmatyczność
oznaczającaspełnienieprzezprzekładtejsamejfunkcjitekstowej,mimoże
skutkiwywołaneprzezobatekstyniezawszesątakiesame.
Czasoprzestrzeń—wedługMichaiłaBachtina—określajedność
utworuliterackiegowstosunkudorzeczywistości,ponieważliteratura
przedstawiarzeczywistośćalternatywną,czylinegocjowaną,wprzeciwień-
stwiedorzeczywistościzastanej,wktórąjesteśmyDwrzuceni”.Światprzed-
stawiony(alternatywny)występujezawszewstosunkudoświatapoza-
literackiego.Relacjemiędzynimiokreślanp.:czasoprzestrzeńspotkania
zapomocątakichfigur,jak:droga,zamek,salon,pokój,miastoitp.;cza-
soprzestrzeńkryzysuiprzełomu,aktualizowanawfigurzechwili,progu,
domuitp.Wewnątrztekstuczasoprzestrzeńmaznaczeniefabularne,powo-
dującwyobrażenieiprzedstawieniezdarzeń.Jestmaterializacjączasu
wprzestrzeni.Zmaterializowanieczasusprawia,żezdarzenie(dzianiesię)
stajesięobrazem.Wtensposóbautordokonujeinterpretacjirzeczywisto-
ścizewnętrznej15.
Nietylkoutwórliterackijakocałośćmaswączasoprzestrzeń,lecz
mogąjąmiećtakżeposzczególnemotywy.Kategorięczasoprzestrzenipod-
porządkowałwięcBachtinnadrzędnejideidialogowości.Motywy,podob-
niejaksłowa,zachowująswąpamięćgenetycznąipamięćużycia.Tym
8Por.P.Ricœur:Wyjaśnianieirozumienie…
9Por.S.Barańczak:Przekładartystycznyjako„samoistny”i„związany”obiektin-
terpretacji(naprzykładzieniektórychpolskichtłumaczeńGottfriedaBenna).W:Zteoriiihi-
storiiprzekładuartystycznego.Red.J.Baluch.Kraków,WydawnictwoUJ,1974,s.47—74.
10Por.B.Tokarz:Wzorzec,podobieństwo,przypominanie.Katowice,DŚląsk”,1998,
s.10—26.
11Por.Ibidem.
12Por.A.Majkiewicz(Intertekstualność—implikacjadlateoriiprzekładu.Warsza-
wa,PWN,2008)natematodczytaniaintertekstualnościoryginałujakowarunkukoniecz-
nego,którymusispełnićtłumaczwprocesierozumieniaiwyjaśnianiaoryginału.
13Por.B.Tokarz:Wzorzecpodobieństwo,przypominanie…
14Por.E.Balcerzan:Literaturazliteratury(przekładjakocytat).W:E.Balcerzan:
Literaturazliteratury.Katowice,DŚląsk”,1998,s.162—179.
15Por.M.Bachtin:Problemyliteraturyiestetyki…
