Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teoriaprzekładuwsystemienaukhumanistycznych
15
Toprawda,żebadaczyzeszkołypolisystemówinteresujeraczejkontekst
niżtekst,prawdąjestrównież,żeTourywewspomnianejpracyz1995(ipóź-
niejszych)zmierzaotwarciekusocjologiiprzekładu.Możnamiećjednakpo-
ważnewątpliwości,czytakitypbadańmiałfaktyczniezajmowaćcentrum
proponowanegoprzezHolmesasystemu;dokwestiitejwypadnienamjeszcze
wrócićwdalszejczęścininiejszychrozważań.
Wracajączaśdobadańopisowychzorientowanychnaprodukt,zauważmy,
żeichpunktemwyjściasądlaHolmesaposzczególneprzekłady,awkolejnej
fazieanalizaporównawczaróżnychprzekładówtegosamegotekstu(najeden
lubwielejęzyków),wujęciudiachronicznymlubnwprzybliżeniu”synchro-
nicznym,jakpiszeautor,zdającsobiesprawęztrudnościzestawieniansyn-
chronicznego”korpusu.Takiecząstkoweopisymogąprowadzićdobadańna
wielkichkorpusachtekstów,dotyczącychjakiegośokresu,języka,typutekstu
czydyskursu(Holmes1988:72).Otóżwypadadorzucić,żenajbardziejwpły-
wowadziśgrupabadaczyprzekładuskupionawokółpismaTarget(którego
redaktoremjestToury)skupiasięwłaśnienabadaniachkorpusówquasi-syn-
chronicznych,prowadzącychdobadanianpraw”czynuniwersaliów”prze-
kładu-podczasgdywfundacyjnymtekścieHolmesapostulujesięzacząćod
badań,dziśsłaboobecnych,któreilustrujązjawiskonseriiprzekładowej”czy
teżnżycie”tekstuwczasie.
Wyróżnieniepodsystemuteoriincząstkowych”lubsektorowychjestbyć
możenajwartościowszymosiągnięciemJamesaHolmesa,unaoczniającym,iż
ogólnateoriaprzekładu,którejzbudowaniejestostatecznymcelemteorety-
ka(ibidem:73),musibyćtworemnwysocezłożonym”(ibidem),biorącym
poduwagęniejednorodnąnaturęswojegoobiektubadań.Niejestnaprzy-
kładmożliwezastosowanie,zróżnychpowodów,którezasługująnagłębszą
dyskusję,tychsamychkryteriówdlapraktyki,dydaktykiiocenyprzekładu
pisemnegoiustnego-słuszniewięclistęotwierakanałkomunikacji(wory-
ginalenmedium”)9.
textsratherthantexts.(...)Greateremphasisonitcouldleadtothedevelopmentofafieldoftrans-
lationsociology”(Holmes1988:72,przekładJerzyBrzozowski.Dotyczytorównieżwszystkich
kolejnychcytatów,jeżeliniepodanoadresuwydaniapolskiegolubnazwiskatłumacza).
9Koniecznośćnatychmiastowejreakcji,pracawstałymniedoczasieibrakmożliwościpo-
prawianiasię(awkażdymrazienwymazania”zpamięciodbiorcówpierwszejwersjitłuma-
czeniaustnego)totylkonajważniejszekwestieteoretycznepowodująceistotnąróżnicęmiędzy
tłumaczeniemustnymipisemnym.Teoretycyróżniąsięjednakwpoglądach,czychodziodwie
zupełnieodmiennedziedziny,czyteżistniejewspólnyzrąbteoretycznyoburodzajówdziałalno-
ści(videpracazbiorowaTranslationResearchandInterpretingResearch.Traditions,Gapsand
Synergies,red.ChristinaSchäffner,MultilingualMatters,Clevedon2004);piszącytesłowaprzy-
chylasiędoopiniim.in.DanielaGile’a(ibidem),wedługktóregoistniejewspólnyzrąbzałożeń
teoretycznychdlaobutychdziedzin.
