Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Operacjonalizacjazmiennychteoretycznych
podatnościnachorobysomatyczne?Jakwpływananaszezachowanieoglądanie
przemocywTV?
Pytaniejestdobrzesformułowane,jeżelimożnananieodpowiedzieć,dokonu-
jącobserwacji.Każdepytaniemożestaćsięnaukowym,podwarunkiem,żespeł-
niawymógempirycznejrozstrzygalności,awięcmożliwejestokreślenie,jakie
fakty,zjawiska,czyprocesynależyzaobserwować,abyudzielićnanieodpowiedzi.
Takiejmożliwościniedajenp.pytanieowpływwyborupłciiIQ(ilorazuinteli-
gencji)nienarodzonegodzieckanastrukturęspołeczną,ponieważrodzicejeszcze
niemogąpodejmowaćtakichdecyzji.Posformułowaniunrozstrzygalnegoempi-
rycznie”zagadnieniamusimyzdecydować,codokładniechcemyobserwować,żeby
odpowiedziećnapytanieooperacjonalizacjęzmiennych.
Podejścienaukowewymagaopisurzeczywistościzapomocązmiennych.
Jeżelichcemysprawdzić,czyfrustracja(przerwaniezachowaniaukierunkowa-
negonacelnp.zpowodujakiejśarbitralnejingerencjiinnejosoby),wzbudzając
negatywnyafektwywołujeagresywnemyśli,gnieworazskłonnośćdozachowań
agresywnych,tomamydwiezmienneteoretyczne:<frustracja>i<agresja>.Jeżeli
interesujenaswpływobserwacjiprzemocynaagresywnośćzachowania,towtak
ogólniesformułowanympytaniumamyteżdwiezmienneteoretyczne:<oglądanie
przemocy>i<agresja>.
Abypytaniespełniałowymógempirycznejrozstrzygalności,musimywystę-
pującewnimzmienneteoretycznezoperacjonalizować,czyliwskazaćoperacje,
jakietrzebawykonać,abyokreślićwartość,jakąprzyjmujezmienna.
Terminemzmienna,określamyzarównozmienneteoretyczne,
jakiobserwowalne,inaczejempiryczne(wskaźniki).
Zmienneteoretyczne<konstrukty>topojęcia,
którychużywamydowyjaśnianiazjawisk.
Wbadaniachkorelacyjnych,wktórychniemanipulujemy
wartościamizmiennych,operacjonalizacjatookreślenieciąguprocedur
pozwalającychnapomiarzmiennychobserwowalnych
będącychwskaźnikaminieobserwowalnychzmiennychteoretycznych.
Zmiennąmożebyćkażdacecha,któraprzyjmujeróżnewartości(awięcniejest
stała,jaknp.płećzakonnikówwzakoniemęskim)ijestwsposóbjednoznaczny
przypisanainteresującymnasobiektom.Niektórezmienne,takiejakwzrost,sącią-
głeimogąprzyjmowaćkażdąwartośćzinteresującegonaszakresu(awięc173cm
i1mm,173cmi2mmitd.),choćnaszenarzędziapomiaroweczęstoczyniązcią-
głychzmiennychzmiennenieciągłe(dyskretne,skokowe)-przyjmującetylko
wyróżnionewartościzkontinuum.
Innezmienne,takiejaknp.konkretnezachowaniawsytuacjieksperymentalnej
(1-pomógł,2-odmówiłpomocy,3-obiecałpomócpóźniej),sązdefinicjiniecią-
głe,bomogąprzyjmowaćtylkoprzeliczalnąliczbęwartości.
33
