Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
MagdalenaKowalska
nychelementówrzeczywistościmożnaodnaleźćtakipunktodniesienia,
wobecktóregobędąonesprzeczne7.Zdolnośćdoironizowanialubdo-
strzeganiaironiipolegawięcnaumiejętnościodnalezieniatakiegopunktu
odniesienia,wktórymdanaparastanowiopozycjębinarną.Kauferukazu-
jeironięjakogrę,którąmożnaprowadzićzmniejszymlubwiększymwyra-
finowaniemzwszystkimielementamirzeczywistości,uzyskującprzytym
mniejlubbardziejzadowalającyestetycznieefekt.
NakoniecprzywołamBedęAllemanna,któryzwracauwagę,żeowszem,
istniejesposóbironizowania,któryjestprostymmówieniemodwrotności
tego,cosięnaprawdęchcepowiedzieć,aleistniejeteżowieległębszairo-
nia,którajestwyjściempozatakąprostąopozycję,którapozostawiacałą
gamęmożliwościrozumieniawypowiedzi,„opozycjaniejestbowiemwca-
lesynonimemprostejrelacjilogicznejprzeciwieństwa”8.Allemannpostu-
lujezastąpienie„pojęciaopozycjiironicznej,stwarzającejryzykołatwego
ujęciawzbytwąskimznaczeniu,przezpojęciepolanapięcia(Spannungs-
feld)albostrefygry(Spielraum)ironicznej”.Zatymjegopostulatemchcia-
łabympójść,bowiemtakiewłaśniepotraktowanieironiipozwaladocenić
wszystkiemożliwości,jakieonadaje,jejwieloznaczność,skondensowanie
treści,dziękiktóremu,podobniejakpoetyckametafora,pozwalamówić
otym,coinaczejniewyrażalne.
DYSKURSIRONICZNY
Dotychczasowerozważaniaprowadządostwierdzenia,żeironiajest
swegorodzajustrategiąnarracyjną,tendencjądospecyficznegoujmowa-
niarzeczywistościwjęzyku,jestwyrazempewnejpostawyiwynikazpa-
trzenianarzeczywistośćwokreślonysposób.Należydosferyjęzyka,aleto
nieznaczy,żemusiograniczaćsiędozdaniaczywypowiedzenia.Jakotyp
narracji,rodzajdyskursu,możedotyczyćkażdejwypowiedzi:pojedyncze-
gozdania,powieści,wierszaczydramatu.
7Autorpodajeprzykładgalaretkiimasłaorzechowego–tedwaelementyrzeczywi-
stościniesąwobecsiebiesprzeczne,chybażezapunktodniesieniaprzyjmiemywarto-
ściodżywcze.
8B.Allemann,Oironiijakookategoriiliterackiej,przeł.M.Dramińska-Joczowa,
w:Ironia.Archiwumprzekładów„PamiętnikaLiterackiego”,op.cit.,s.37.
