Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
MagdalenaKowalska
NIEMCY,POLACY,ŻYDZI
CześćTobie,geniuszuniemiecki,chwałaTobie,albowiemtyśjedenpo-
trafiłludzitakotumanić,wprowadzićichwtakistanoszołomieniazbiorowe-
go,żejakbaranyskupilisię,żebyczekaćnaswoichkatów.Nawetnieukryli
się,aleprzeciwnie–skupilisięwstada,żebykaciniemielipracyprzyzabra-
niuich10.
CalekPerechodnikstosujetutajnajprostsząformęironiiretorycznej,ja-
kąjestnaganazawartawwypowiedzipozornieaprobującej.Takieprze-
wrotnechwalenieNiemcówzadokładnośćipomysłowośćwwykonaniu
ambitnegozadania,jakimbyłozgładzeniekilkumilionowegonarodu,po-
wtarzasięuPerechodnikawielokrotnie,nierzadkoteżuinnychautorów.
AdolfRudnickiwKartceznalezionejpodmuremstraceńpiszeo„pomysło-
wościNiemcówwdziedzinieprzemysłuśmierci”11,zauważa,że„naród
niemieckipotrafikażdąrzeczudoskonalić”.DawidSierakowiakpisze,że
uNiemcówworganizacjiludzkiejśmierci„porządkidoskonałejakzresztą
wewszystkim”12.PerechodnikironiczniewyrażazaufaniedoNiemców:
„TrudnowymienićwszystkiesztuczkisadystyczneNiemców,alemożnana
nichpolegać”(131);uznaniedlaichpoczuciahumoru:„NiektórzyNiem-
cyznęcalisięnadŻydamiwsposóbzupełniedowcipny”(18);przewrotną
troskęoto,jakNiemcyporadząsobieztakwielkimprzedsięwzięciem:
„Uczeniniemieccystojąprzedproblememdlazwykłychśmiertelnikównie
dorozwiązania”(31),orazpodziw,żesobieznimradzątakświetnie:„Sam
szatanzpiekłamógłbypochwalićNiemcówidaćimswójnajwyższyorder
zadzielne,zwłaszczaprecyzyjne,wykonanietegoplanu”(32).
Przedmiotemironiibywatakżerażącadysproporcjamiędzysiłąfizycz-
nąNiemców(najczęściejwojskowych,mężczyznmłodychlubwsilewie-
ku)asłabościąŻydów(ludnościcywilnej).Dobrzeodżywieni,porządnie
ubrani,uzbrojeniżołnierzepoganiają,bijąipędzązmiejscanamiejsce
gromadywynędzniałychmężczyzn,kobiet,dzieci,ludzistarychichorych–
tenobrazpowtarzającysięwewszystkichwspomnieniachczęstozaryso-
wanyjestzironicznymsarkazmem.OpispostaciNiemcówznaciskiemna
ichzadbany,porządny,kosztownystrój,bezżadnegokomentarza,wystar-
10C.Perechodnik,Spowiedź,Warszawa2004,s.45.Wdalszymciągutekstudotego
wydaniaksiążkiPerechodnikaodsyłaćbędąnumerystronpodanewnawiasach.
11Tencytatinastępny:A.Rudnicki,Kartkaznalezionapodmuremstraceń,w:idem,
Żyweimartwemorze,Warszawa1956,s.67,68.
12DziennikDawidaSierakowiaka,Warszawa1960,s.141.
