Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
StrukturaorganizacyjnapartiipolitycznychwPolscepo1989roku
warzyszaniasięorazliczbaczłonków.Komórkiniebyłyorganizowanena
podstawiepodziałuterytorialnego(jaktobyłowprzypadkuklubówisekcji),ale
napodstawiezawodowej,adokładniejzatrudnienia–jednoczyłyczłonków
pracującychnajednakowymstanowisku.Zpunktuwidzenialiczbyczłonków
byłytoelementymniejszeniżsekcje,aoptymalnaliczba,wedługDuvergera,
wahałasiępomiędzy15a20osób.Ponieważczłonkowiekomórkispotykalisię
codziennie,jejistnieniebyłocałkowiciepermanentne,asposóbpracyprowadził
dosilnejsolidarnościpartyjnej.Dlategozpunktuwidzeniaefektywnościpracy
możnajeokreślićjakobardzoefektywne.Ichdziałalnośćmusiałabyćjednak
koordynowanacentralnie,copowodowałosilnącentralizacjępartii.Kolejną
cechącharakterystycznąkomórekpartyjnychjestto,żewokresiewyborczym
funkcjonowałyminimalnie,ponieważniebyłydobrymśrodkiemdowalki
wyborczej.Walkawyborczastanowiładlatakzorganizowanychpartiirolę
drugorzędną.
Ostatniąformą,którązidentyfikowałDuverger,byłamilicjawprowadzona
przezpartiefaszystowskie.Milicjetopewnegorodzajugrupyskładającesię
zzagorzałychczłonków,stowarzyszonychwedługpewnychzasadwojskowych.
Członkowieniebylijednakżołnierzami,apozostawaliwcywilu.Niebylistale
zmobilizowani,alewsposóbokresowybylizobowiązanidostawianiasięna
ćwiczeniach.Milicjeskładałysięzmałejliczbyczłonkówiwrazzinnymi
milicjamitworzyłyhierarchicznąstrukturępiramidalną.Niestanowiłysposobu
zorganizowaniapartiidemokratycznych,byłyraczejinstrumentemdowpro-
wadzeniademokratycznegoreżimu.34
Duvergerwswojejpracydokładniezająłsięteżproblematykączłonkostwa.
Zaelementkluczowymożnauznaćjegorozróżnienieczłonkówpartiina
podstawiestopniapartycypacjiorazcharakteruuczestnictwa.Wedługpier-
wszegokryteriumwyróżniłwyborców,członkówsympatyzującychorazczłon-
kówzagorzałych.Drugiekryterium–charakteruczestnictwa–wiążesięraczej
zideologicznąpodstawąpartiiiróżnicujepartienatotalitarneorazograniczone.
Duvergeruznał,iżzpunktuwidzeniastrukturyorganizacyjnejważnymczyn-
nikiemjesttzw.stopieńzorganizowania,toznaczywskaźnikczłonkóworaz
wyborcówpartii,któryjestczynnikiemistotnymprzyporównywaniuorga-
nizacjipartiipolitycznychwróżnychkrajach.Generalnieuznajesię,żegło-
sującysąznaczniemniejstabilnągrupąniżczłonkowiepartii.Ograniczająna
ogółswesympatiedopartiijedyniedooddaniagłosu,aczłonkowiestanowią
znaczniebardziejzaangażowanągrupępoparciapartii.Członkowiedająwyraz
swojemupoparciunietylkopodczaswyborów,aletakżewokresachmiędzy
nimi.Propagująwtedysamąpartięijejprogram.Duvergerwyodrębniłrównież
szczególnąkategorięosóbpopierającychpartię.Chodziosympatyków.Sym-
patykiemstajesięosoba,którawyjawiła,jakgłosowała.Sympatykzazwyczaj
stanowiosobnąkategorię–członkazzastrzeżeniem,ponieważzregułynie
zgadzasięzewszystkimipostanowieniamipartii,coniepozwalamuprzyłączyć
34Wartododać,żeżadnapartiapolitycznaniebyłanigdyzorganizowanawyłącznienabazie
milicji.
