Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
2.Teoriepojęćemocjonalnych
dwudymensyjnadotyczyorganizacjipojęćemocjonalnychizakładasię,że
każdezpojęćemocjonalnychodzwierciedlapewienstopieńnaskali‘pozytyw-
ne-negatywne>.Kolejnądymensją,którapozwalauporządkowaćpojęcia,jest
wymiaraktywacji:odbieguna‘silnaaktywacja>do‘brakuaktywacji>.
WedługmodeluRussella(1980)emocjonalnyleksykonjestuporządkowany
nadwuwymiarach:pozytywny-negatywnyiniskaaktywacja-pobudzenie.
Wefekcieemocjecechującesięniskimstanempobudzeniaipozytywnością
opisywanejakostanyrelaksu,emocjecechującesiępozytywnościąiwysoką
aktywacjąopisywanejako‘podniecenie>,zkoleitecechującesięniskąakty-
wacjąinegatywnościąopisywanejakostany‘depresji>,zaśnegatywnością
iwysokąaktywacjąjakostany‘dystresu>(ryc.1).
Negatywność
Depresja
Dystres
Sen(niskaaktywacja)
Wysokaaktywacja
Podniecenie
Relaks
Pozytywność
Ryc.1.ModeldeskryptywnyorganizacjipojęćemocjonalnychwgRussella(1980)
KolejnąmodyfikacjąmodeludwudymensyjnegobyłapropozycjaWatsona
iTellegena(1985),uwzględniającazróżnicowanieafektupozytywnegoinega-
tywnegozewzględunajegonasilenie(ryc.2).Modeltenproponujezatem
bardziejszczegółowysposóbopisuemocjiipojęćemocjonalnych,istniejące
bowiemzróżnicowaniewzakresienegatywnegoipozytywnegoafektupozwala
naodmiennescharakteryzowanietakichemocjijak‘ekstaza>(wysokiezaan-
gażowanie,wysokipozytywnyafektiprzyjemność),‘obrzydzenie>(wysokie
zaangażowanie,przykrość,wysokinegatywnyafekt),‘poczuciedezaproba-
ty>(niskiezaangażowanie,niskinegatywnyafekt,przykrość)czy‘niewielkie
poczuciezadowolenia>(brakzaangażowania,niskipozytywnyafekt,przy-
jemność).Wedługautorówtegomodeluwiększośćokreśleńemocji,których
ludzieużywająnacodzień,możnaulokowaćnaponiżejwskazanychwymia-
rach.Takisposóbuporządkowaniaemocjonalnychpojęćjestpomocnywopisie
indywidualnychsposobówkonceptualizacjiemocjistosowanychprzezludzi;
najprawdopodobniejludziedokonująkonceptualizacjiemocji,wykorzystując
tegorodzajumodelorganizacji(Niedenthal,2008).
Kolejnapropozycjadymensjonalnejorganizacjipojęćemocjonalnychzosta-
łazaprezentowanaprzezLarsenaiDienera(1992).Uwzględniaonabardzo